Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
1.Teoretyczneaspektykapitałuludzkiego
czyliniitechnologicznychmożezmieniaćswoichwłaścicielipoprzezprzenoszenie
prawwłasnościnainneosobyfizycznelubprawne.Możliwośćzmianyprawawłasności
powoduje,iżtworząsięrynkizbytuumożliwiającehandelróżnymiformamikapitału
rzeczowegoorazichwycenę.Wprzypadkukapitałuludzkiegotakasytuacjaniemoże
miećmiejsca.Kapitałludzkiucieleśnionywdanejjednostcestanowijejwłasnośćinie
możezostaćodniejoddzielony,cooznacza,żeniemożnagosprzedaćaniwypożyczyć
innymosobom.Nieistniejewięcrynek,naktórymzawieranebyłybytransakcjekup-
na-sprzedażywyodrębnionegozjednostkikapitałuludzkiego.Wyjątkiemsąsytuacje,
wktórychkapitałludzkiwrazzjednostkąbywaprzedmiotemtransakcjihandlowych,
np.podczasprzechodzeniapiłkarzymiędzyklubamisportowymi.
Takżewprzypadkuakumulacjikapitału,którąokreślasięjakoróżnicępomiędzy
produkcjąnowegokapitałuadeprecjacjąjużistniejącego,możnawskazaćnazasad-
niczeróżnicemiędzykapitałemludzkimarzeczowym.Pierwszaróżnicaodnosisię
doprocesudecyzyjnego.Wprzypadkukapitałurzeczowegodecyzjeoinwestycjach
podejmowanesąprzezinwestorówlubmenedżerów,którzy,wwieluprzypadkach
będącjegowłaścicielami,ponosząodpowiedzialnośćzatedecyzje.Natomiastnaaku-
mulacjękapitałuludzkiego,szczególniewjejpoczątkowejfazie,największywpływma
najbliższarodzina,nauczycieleczyrówieśnicy,podczasgdysamwłaścicielkapitału
zaczynapodejmowaćwjegoobszarzesamodzielnedecyzjedopierowrazzdorasta-
niemiwkraczaniemwdorosłeżycie.Zwracasięprzytymuwagę,iżakumulacjaka-
pitałuludzkiegotrwaprzezcałeżyciejednostki,akolejne„warstwy”tegokapitału
tworzysięnapodstawiejużistniejących.Dlategotakważnejestzdobycietzw.do-
bregowykształcenia,któreumożliwiwżyciuzawodowymszybsząakumulacjękapita-
łuludzkiego.Rozpatrującakumulacjęobydwuformkapitału,możemystwierdzić,iż
wobuprzypadkachwymagaonaczasuorazrezygnacjizbieżącejkonsumpcjinarzecz
przyszłychprzychodów.Istniejejednakpewienaspekt,którydlaakumulacjikapitału
ludzkiegonabieraszczególnegoznaczenia,amianowicieaspektspołeczny.Kapitał
ludzkitworzysięmiędzyinnymiwtrakciekontaktówinterpersonalnych,przezcojego
akumulacjamacharakterbardziejpracochłonny,azwłaszczaczasochłonny.
Bardzoważnąkwestiąwtrakcieporównańkapitałurzeczowegoiludzkiego
jestwspomnianajużdeprecjacja.Wprzypadkukapitałuludzkiegomożemymówić
odwóchrodzajachdeprecjacji:biologicznejimoralnej[Makowski,2000,s.11].De-
precjacjabiologicznawystępujewtrakcieprzejściowej,częściowejlubcałkowitejutra-
tyzdolnościdopracy.Przejściowautratazdolnościdopracyzwiązanajestzdużym
wysiłkiemfizycznymipsychicznym(zmęczeniem)ijestonacałkowicieodwracalna
międzyinnymiwtrakciewypoczynku.Zkoleinaczęściowąicałkowitąutratęzdolno-
ścidopracywpływaprocesstarzeniasięorganizmuorazróżnegorodzajuzdarzenia
losowe(wypadkiprzypracy,choroby).Deprecjacja„moralna”związanajestnato-
miastzprocesemstarzeniasięwiedzynabytejwtrakcieedukacjiczypracyzawodo-
wej.Współczesnetemporozwojunaukisprawia,iżzgromadzonawiedzawniektórych
dziedzinachżyciaspołeczno-gospodarczegobardzoszybkotracinaaktualności.Ten
rodzajdeprecjacjizmuszajednostki,którechcąposiadaćnajnowsząwiedzęzdanego
obszaru,dociągłegouczeniasię.
