Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1040Akwizycjajęzykanaturalnego
31
Dzieckotrzyletnieporozumiewasięzapomocąprostegowypowiedzenia
rozczłonkowanego:podmiot(występującyjakowołacz),orzeczenie,dopełnieniebliższe,
dopełnieniedalsze,por.Mama,datutuIMamo,dajcukru’,potemtworzyzdaniazłożone
(większośćznichtozdaniawspółrzędniezłożone,wszczególnościkoniunkcyjne.
Następniepojawiająsięzdaniapodrzędniezłożonezwyrazamiponieważ,jeśli,po,
jak.Czterolatekeliminujewiększośćbłędówgramatycznych,opanowujeteżliczne
nieregularnościskładniimorfologii.Pięciolateknatomiastmożejużbudowaćpoprawne
Bardziejzaawansowanekonstrukcjegramatyczneopanowywanesądopierowwieku
ok.7lat,wśródnichm.in.zdaniazwyrażeniamimimowszystko,pomimoto,naprzykład,
Dzieckonabywateżsprawnościwymawianiacałegosystemugłosekjęzykapolskiego.
Ostateczniezostająutrwalonespółgłoskiprzedniojęzykowezębowes,z,c,dz(3-4r.ż.)
orazspółgłoskaprzedniojęzykowadziąsłowadrżącar(koniec4r.ż.).Między4a5r.ż.
ustalająsięgłoski,któredotejporywystępowałyrzadko-przedniojęzykowedziąsłowe
szczelinowe:sz,ż,orazzwartoszczelinowe:cz,dż.
Dzieckosześcio-siedmioletniemazatemutrwalonąpoprawnąwymowęwszystkich
głosekoraznaogółtechnikęmówieniapoprawnąpodwzględemartykulacyjnym
(wzakresierealizacjistrukturyfonetycznejwyrazu),gramatycznymiskładniowym.
Madużyzasóbsłów,rozumiepokrewieństwomiędzywyrazami,odmieniawyrazy,
Od7r.ż.dzieckonieustającododajenowewyrazydosłownictwabiernegoiczynnego,
alestrukturyjęzykamaopanowanenarównizdorosłym.Rozwijajednakkompetencję
językową,komunikacyjnąisocjolingwistyczną,którepodlegajądodatkowo
stymulowaniuwwynikuzajęćszkolnych.Intensywnemukształceniupodlegatakże
Dzieckowykorzystujejęzykwwieluinterakcjachspołecznych,prowadziswobodne
rozmowyzotoczeniem(konwersacje),tworzykrótkienarracje(opowiada)iuczysię
oddziaływaniazapomocąsłów.Doskonalirównieżodmianępisanąjęzyka,rozwija
wiedzęmetajęzykową,poznajezasadystylistykiiprzyswajazasadypoprawności
samodzielniebudujezdaniazłożone.
zdaniazłożone.
kompetencjatekstotwórcza.
oczywiście.
językowej.
po7r.ż.
(ok.10lat)
Dojrzałe
mówienie
Źródło:opracowaniewłasnenapodstawie:Aitchison1991;Banaszkiewicz2016;Kaczmarek1977;Porayski-Pomsta2015.
