Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Rozpoznaniesytuacjikomunikacyjnej
17
tylkoczasamikierujemynaszepisaniedoosobynamznanej(np.listtrady-
cyjnyczyelektroniczny).Pisaniedoosóbnieznanychniejestjednakrówno-
ważnezpisaniemDdowszystkich”czyDdlawszystkich”.Jeżelinapytanie
DDokogo?”odpowiadamyDDowszystkich”,aniejesttotzw.listotwarty
lubodezwadonarodu,oznaczatozazwyczaj,żewypowiedźnaszawogóle
niejestzaadresowana,jakożeDdowszystkich”równasięDdonikogo”.DKon-
kretnyodbiorca”tomniejszalubwiększagrupaadresatów,grupawyróżnia-
jącasięokreślonymicechami.DKonkretnyodbiorca”toprzytymnieko-
niecznieodbiorcaznany,tonajczęściejodbiorcawyobrażony.
Cotrzebasobiewyobrazić?Popierwsze,wiedzęnaszychpotencjal-
nychczytelników.Wiedzęogólną,azwłaszczawiedzęoprzedmiocie,
jakiemupoświęconyjesttekst,iotemacie,jakiporusza.Imwiększyjest
bowiemobszarwiedzywspólnejnadawcyiadresata,tymwięcejmożna
pominąć,opuścić,pozostawićwsferzeniewypowiedzianego.Jestto
zgodnezjednązzasadkonwersacyjnychPaulaGrice’a,którabrzmi:
DNiechtwójwkładwkonwersacjęzawieratyleinformacji,ilejejpotrzeba
(dlaaktualnychcelówwymiany)”iDNiechtwójwkładniezawierawię-
cejinformacjiniżtrzeba”(Grice1977).
PrzyszłyodkrywcaAmerykiurodziłsięnadwalataprzeddatąuznawanązako-
niecśredniowiecza.
KrzysztofKolumb,przyszłyodkrywcaAmeryki,urodziłsięwroku1451,nadwa
lataprzedzdobyciemKonstantynopolaprzezTurków,czyliprzeddatąuznawanąza
koniecśredniowiecza.
Sumawiedzyzawartawkażdymztychdwóchzdańjestidentyczna.Róż-
nejedynieproporcjemiędzywiedząwyrażonąawiedząukrytą,jakoże
odmiennezałożeniadotyczącewiadomościposiadanychprzezodbiorcę.
Odbiorcy-specjaliściewystarczywersjapierwsza,odbiorca-niespecjalistapo-
trzebujewersjidrugiej.Wdodatku-oczymwartopamiętać-nietylkower-
sjapierwszajestniewłaściwadlaodbiorcy-niespecjalisty,ponieważzawiera
zbytmałoinformacji,alerównieżodbiorca-specjalistaDpoczęstowany”wer-
sjądrugąmożepoczućsięurażony,boniedoceniony,zlekceważony.
Podrugie,wyobrazićsobienależyzakreskompetencjijęzykowej
odbiorcy,azwłaszczato,comieścisięwobrębiejegobiernegosłownika
(czyli:jakiesłowaznairozumie).ZdanieNasemantykęleksemuskładają
sięcechydesygnacyjneikonotacyjneniejestzdaniemniezrozumiałymwogó-
le,jestzdaniemniezrozumiałymdlaniejęzykoznawców,wktórychsłow-
nikubrakujetakichjednostek(terminówspecjalistycznych),jaksemanty-
ka,leksem,desygnacja,konotacja.