Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10Fenomenmiastiurbanizacji
1010Koncentracjaludnościwmiastachifenomenurbanizacji
Miastostajesięśrodowiskiemżyciacorazwiększejliczbyludnościświata,atakże
miejscemkoncentracjiróżnorodnychformdziałalnościczłowieka.W2006roku
porazpierwszywdziejachludzkościliczbaludnościmiastprzekroczyłaliczbę
mieszkańcówwsi.Miastamajądecydującywpływnaprzestrzennąorganizację
społeczeństwa,sązwierciadłemrozwojuspołeczno-gospodarczegoswoichkrajów
irejonóworazdźwigniąinośnikiempostępu(Szymańska,2013).
Wskaliglobalnejcałyczasobserwujesięzarównowzrostliczbymiast,jak
iwzrostliczbyludnościwmiastach.WXIXwiekuzacząłsięgwałtownypro-
ceskoncentracjiludnościwmiastach,któregokontynuacjęiskutkiobserwo-
waliśmyprzezcałyXXwiek,jakiobecnie–napoczątkuXXIwieku.Zwłaszcza
drugąpołowęXXwiekumożnaokreślićjako„pęddomiast”.Ziemiastałasię
planetąmiast,zwłaszczamiastdużych.
Tempowzrostuliczbymiastiludnościmiejskiej,szczególnietempowzrostumiast
dużych(intensywniezwiększającesięwostatnichdziesięcioleciach),znacznie
przewyższałoiprzewyższatempoogólnegowzrostuliczbyludnościkuliziem-
skiejokreślanegojako„eksplozjademograficzna”.Oilewlatach1800–1850
liczbaludnościwzrosłao30%,otylewlatach1950–2021powiększyłasię
z2,52mlddookoło8mld,azatemponad3-krotnie,natomiastliczbaludności
miejskiejwtymsamymokresie(1950–2021)wzrosłaponad6-krotnie,z733mln
do4,46mld.Ztegowynika,żeludnośćtajest„wchłaniana”przezmiasta.
Donajbardziejzurbanizowanychregionównależą:AmerykaPółnocna(82,6%
ludnościmieszkanaobszarachmiejskich–2020rok),AmerykaŁacińskaiKa-
raiby(81,2%),Europa(74,9%).WAfryceiAzjiudziałtenwynosiodpowied-
nio43,5%i51,1%.PrzyczymszacunkiprzedstawioneprzezekspertówONZ
wskazują,żewnajbliższychtrzechdziesięcioleciachnajwiększetempoprzyro-
stuliczbyludnościmiejskiejbędzieobserwowanewAfryceiAzji,którew2050
rokuosiągnąpoziomurbanizacjiwwysokości58,9%i66,2%.WAzji,mimo
niższegopoziomuurbanizacji,w2020r.mieszkałookoło54%ludnościmiej-
skiejświata,wAfryce–13,4%,wEuropie–12,7%,awAmeryceŁacińskiej
inaKaraibach–niecoponad12%ogółuludnościmiejskiejświata(obliczenia
własneWorldCitiesReport2022–tab.1).
W1800rokunacałymświeciewmiastachmieszkałoniecoponad30mlnludzi.
Wciągu220latliczbaichmieszkańcówwzrosładoponad4,39mld(2020r.)
iwciążrośnie.Obecnie(2022r.)więcejniż57%populacjiświatato„mieszczuchy”.
Jakjużwspomniano,przewidujesię,żew2050rokuudziałmieszkańcówmiast
11
