Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
RozdziałI
funkcjonowanieposzczególnychjednostek.Ponadtonienależyza-
pominać,żeniektórezaburzenia,choćsąniewidoczne,mogąmieć
wpływiznaczeniedlatożsamościisamopoczuciapsychicznego
(Shakespeare,Watson,2002).
Niektóreznajgłębszychproblemówdoświadczanychprzezludzi
zpewnymizaburzeniamisątrudnelubwręczniemożliwedoroz-
wiązaniawramachspołecznychdziałań4.
Wartozwrócićuwagęnajeszczejedenaspektwspółczesnej
toczącejsiędyskusjinatematpodejściadozjawiskaniepełno-
sprawności.Zdaniemczęścibadaczywyjaśnianieniepełnospraw-
ności,odwołującsięwyłączniedomodelumedycznegolubtylko
społecznego,stanowizubożeniewielowymiarowościtegozja-
wiska(Sikorska,Ostrowska,1996;Shakespeare,Watson,2002;
Waddell,Aylward,2010).Wichocenieniepełnosprawnośćmusi
byćrozumianaraczejjakoiloczynwielubiopsychospołecznych
sił,gdyżjestprocesemdalekobardziejzłożonym,dynamicznym,
zmiennymwczasieinasileniu,niżzakładałytodwapoprzednie
modelewyjaśniające.Badaczeciproponująholistyczny,biopsy-
chospołecznymodelrozumieniaiwyjaśnianianiepełnospraw-
nościwrazzrehabilitacją,wskazującynaścisłąwspółzależność
pomiędzydoświadczanymiprzezosobyniepełnosprawnetrud-
nościamiiograniczeniamiaspecyfikąsocjalizacyjnychwpływów
środowiska,wktórymżyją.
Modelbiopsychospołecznyobejmujeproblemzaburzeńfunk-
cjonowaniazpunktuwidzeniabiologii,jednostkiispołeczeństwa.
Niepełnosprawnośćnależypostrzegaćirozumiećjakorezultat
interakcjiuszkodzeńideficytów,ograniczeńfunkcjonalnychoraz
przeszkódutrudniającychuczestnictwowtakichpodsystemach,
jak:edukacja,rynekpracy,wypoczynek,życieorganizacyjne,życie
towarzyskieitp.(Woźniak,2008:83-84).
Jakożemodeltenzakłada,iżfunkcjonowaniemożeuleczakłó-
ceniunapoziomieorganizmu,jednostki,środowiska,totrzeba
znaleźćrozwiązanianakażdymztychpoziomów.Toholistycz-
nepodejścieuznajeodrębnośćpsychospołecznąkażdegochore-
goiposzukujesposobówleczenianajlepiejdostosowanychdo
jegoindywidualnychpotrzeb,przyjmująctezęowyjątkowości
każdegożyciaprzyzwyczajnościprzeżywanejchoroby.Respek-
tujespołeczneotoczeniechorobyirównieżwnimposzukuje
4Należypamiętać,żeupośledzenieumysłowe,naprzykład,istniejewsensie
absolutnymiżeosobyzciężkąpostaciątegostanuzawszebędąpotrzebowałypo-
mocypełnosprawnych,bezwzględunazmianywprowadzane,naprzykładwich
sytuacjisocjalnejczymaterialnej(French,Sim,2004).
