Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zdolnośćdoterminowejspłatycałejnależnościbankowej(częścikapitałowejiczęści
odsetkowej)
3
.Wceluniezmarnowaniapieniędzypowierzonychprzezdeponentówbank
możetakżewypowiadaćumowękredytowąlubobniżaćkwotęprzyznanegokredytu.
Dziejesiętakwprzypadkuniedotrzymaniaprzezkredytobiorcęwarunkówudzielenia
kredytualbowrazieutratyprzezkredytobiorcęzdolnościkredytowej
4
.Takichobostrzeń
ustawowychniemawstosunkudopożyczkipieniężnej
5
udzielanejprzezbanki,czyli
usługipolegającejnaprzekazaniupożyczkobiorcynawłasnośćokreślonejkwoty
pieniężnej,naoznaczonylubnieoznaczonyczas,odpłatnej(zwykle)lubnieodpłatnej.
Przeciwnieniżwprzypadkutransakcjipożyczkowej,udzielaniekredytówoznacza
dokonaniekreacjipieniądzabezgotówkowego(tj.dodatkowegopieniądzalegalnie
emitowanegoprzezbanki)–zjawiskafinansowegoinicjowanegojedynieprzezbanki
6
.
Dziękitemusektorinstytucjikredytowych,wszczególnościbanków,powołanyjestdo
pełnieniakluczowejwsystemiefinansowymfunkcji,jakąjest„podażikontrolapodaży
pieniądza”.Sprawniedziałającebankizapomocąkredytumogąpełnićteżkolejnąważną
funkcję,tj.„alokacjiczynnikówwytwórczychdogospodarki”(funkcjętępełniąrównież
innepodmiotytrudniącesiępośrednictwemfinansowym).
Jakorównieważna,wyrażającasięwdokonywaniuoperacjipłatniczo-rozliczenio-
wych(transakcyjnych),uformowałasię„funkcjamechanizmupłatniczegogospodarki”.
Obszarpłatności,zużyciemróżnychklasycznychformiinstrumentówpłatniczo-
-rozliczeniowych(tab.1.1),byłdotychczasniemalzmonopolizowanyprzezbanki,które
kontrolowałycałyłańcuchprocesupłatności.
Sprawnepełnieniejednocześniewszystkichwskazanychfunkcjiwsystemiefinanso-
wymprowadzidozmniejszaniakosztufunkcjonowaniagospodarki.Jednakwobawieprzed
zjawiskamipatologicznymi(destrukcja,kryzyssystemufinansowego)postulowanostworze-
niebezpiecznegoistabilnegośrodowiskadladziałalnościusługowejbanków.Bowiemtakie
zjawiskazawszełącząsięzaktywnościąusługowąbankówkierującychsiępartykularnymi
interesami,awięcszukającychmożliwościniezawszebezpiecznychdlaosiągnięcia
dodatkowychzysków.Tzw.zjawiskohazardumoralnego(ang.moralhazard)
7
byłoijest
zmorąnaszejcywilizacji.Konsekwencjenietrafionego,niewłaściwegobądźnadmiernego
świadczeniaprzezbankiokreślonychusługsąwielcedotkliwedlagospodarkiwskalimakro
imikro(orazdlaspołeczeństwa),atozewzględunawłaściwościusługibankowej.
Każdausługabankowastanowitowarniematerialny,taki,którypraktycznie
uniemożliwiarozdzielenierealnejsferygospodarkiodfinansowej,stajesięzbywalna
dopierowwynikuwspółdziałaniaznabywcą,powodujezwykledługookresowepowiązania
3
Prawobankowewwyjątkowych,ściśleokreślonychprzypadkachzezwalanaudzieleniekredytu
podmiotomnieposiadającymwystarczającejzdolnościkredytowej.
4
Jakwyżej.
5
Pożyczekpieniężnychmożeudzielaćjakikolwiekpodmiotekonomiczny.
6
Takżeprzezewentualneinneinstytucjekredytowe,jaknp.SpółdzielczaKasaOszczędnościowo-
-Kredytowa(SKOK),wprzyszłościrównieżprzezinstytucjepieniądzaelektronicznego.Jakdotychczas,inne
niżbankiinstytucjefinansowezdolneemitowaćpieniądzmajązdecydowaniemniejszeznaczeniewgospodarce.
7
Moralhazard(pokusanadużycia)–osłabieniedyscyplinyrynkowejpolegającenapodejmowaniuprzez
podmiotynadmiernegoryzykawcelumaksymalizacjizysku,opartenaprzekonaniu,żeewentualnenegatywne
skutkitychdziałańzostanązłagodzoneprzezpomocfinansowązestronyinstytucjipublicznych.
17
