Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1
Indywidualizm:
pojęcie,konteksty
,funkcje
Indywidualizmawspółczesność.Indywidualizm–czynnikikształ-
tującezakrespojęcia.Opozycjaindywidualizm–kolektywizmjako
Źródłopodstawowychmodeliteoretycznychpojęciaindywidua-
lizmu.Indywidualizmazróżnicowaniekulturowespołeczeństw
1.1.Indywidualizmawspółczesność
Niewielejestpojęć,którebyłybyprzywoływanerównieczęstojakindywidualizm
wcharakterystykachwspółczesnościiocenachświatopoglądów,postawisystemów
wartościwniejwystępujących.Tezaorosnącymznaczeniujednostki,poszerzającejkrąg
swoichautonomicznychdecyzjiidziałań,wpisanajesttakżewkanonwiedzyono-
woczesnościiwjejpodręcznikowemodele.Wmodelachtychnanaczelnymmiejscu
znajdujemyindywidualizmwrazzracjonalnością,dyferencjacjąstrukturiwartości,
ekspansywnością,atakżeekonomizmem,narzucającym„komodyfikację”doświadczeń
podmiotów(por.Sztompka2002,s.559).
Indywidualizmwtakichujęciachoznaczanajczęściejrozległyzbiórswoistychzasad,
organizującychrelacjemiędzy„społeczeństwem”ajednostką,atakżeodpowiadające
owymregułomsystemywartości,postawyiwzorydziałaniaoraztypymentalności.
„Charakteryzującindywidualizm–piszeJanuszReykowski–wymieniasięzregułytakie
wartości,jakautonomiajednostki,niezależnośćemocjonalna,osobistainicjatywa,pry-
watność,wyraźnaświadomośćswego«ja»;uważasię,żeindywidualistaukładaswoje
stosunkispołecznenazasadachwymiany,zuwzględnieniemkalkulacjizyskówikosz-
tów[…].Jednostkasamaodpowiadazasiebie,samaokreśla,cojestdlaniejdobrelubzłe,
względniewinnejinterpretacji,samarozpoznajedobroizło”(Reykowski1999,s.25).
Niemożemyjednakzapominać,iżpojęcieindywidualizmuwystępującewpra-
cachpsychologówspołecznychisocjologówniewyczerpujecałościrozległego
izróżnicowanegozakresuznaczeńwiązanychztąkoncepcją.Wynikająonebowiem
zartykułowanejnaróżnesposobyopozycjiindywidualizm–kolektywizm,stanowiącej
