Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
stronywiększośćłatwodostępnychmateriałówniesatysfakcjonuje,az
drugiejznacznaczęśćnajlepszychopracowańjestzbytspecjalistyczna
jaknamożliwościzwykłegoodbiorcy.Ogólnahistoriamożezatem
posłużyćjakowprowadzeniewtędziedzinędlaniespecjalistyoraz
dostarczyćkontekst,któryumożliwiczytaniewnastępnejkolejności
specjalistycznychprac.Mamrównieżnadzieję,żedziełotookażesię
użytecznedlaosmanistów–przekażeimprzystępnąchronologię
wydarzeń,jakiejdotejporybrakowało(choćchronologiczneujęcie
możebyćniemodne,pozostajepodstawowymnarzędziemrozumienia
historii)orazzapewniwstępnywglądwrozwójosmańskichinstytucji.
Mojepodejściedotematujestwąskie,awyrastazutrzymującejsię
tendencjiwśródhistorykówzajmującychsiędziejamiOsmanów,
zgodniezktórąniemówisięjużoosmańskim„imperium”,aleraczej
oosmańskim„państwie”.Początkowotermintenznalazłsię
wpowszechnymużyciuprzejętyodnacjonalistycznychhistoryków
RepublikiTurcjipopularyzującychteorię,zgodniezktórąTurcymają
szczególnytalentpaństwotwórczy,aImperiumOsmańskiebyło
jednymzlicznychtureckichpaństw,jakiezałożylioniwswoich
dziejach.Teoriatajestnonsensowna,alenasuwapytanie:jakiego
rodzaju„państwem”byłoImperiumOsmańskie?Próbowałemnanie
odpowiedzieć–alboprzynajmniejzapoczątkowaćszukanieodpowiedzi
–opisującteinstytucje,zapomocąktórychosmańskisułtansprawował
rządy:dynastięorazsposobyrekrutowanialudzidosłużbydladynastii;
pałac,dwóricentralnąwładzę;władzęprowincjonalną;prawo;armię
orazflotę.Starałemsiępokazać,jakwspomnianeinstytucjerozwijały
sięizmieniałynaprzestrzeni350lat.Studiumkończysięwpołowie
XVIIwieku,podkoniecokresukryzysu,którydoprowadził
doprzerwaniaekspansjiimperiumiprzyniósłzmianywjego
instytucjach.Seriakryzysów,jakienastąpiływpierwszejpołowieXVII
wieku,wyznaczakoniecokresuwdziejachOsmanówniegdyś
zwyczajowookreślanegojako„wzrostpotęgiImperiumOsmańskiego”.
