Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Opolityce,politykachipolitycznymzachowaniuwXVIIwieku...
DwaznaczeniapodajeBandtkie(1806,895)dlahasłapolityk:
21
1.einStaatsmann[mążstanu],Staatsverständiger[znającysięnapaństwie]2.ein
durchtriebenerMann[szczwany],einMachiavelist[makiawelista].
Podajeteżdwaznaczeniapolskiegoprzysłówkapolitycznie,mianowicie:
n1.politisch.2.höflich[uprzejmy]”(Bandtkie1806,895).
WsłownikuLindego(1858,305)politykato:
nauka,jakRzpltąrządzićizachowaćwcale.diePolitik,dieStaatskunst;nauka
poznawaniasprawipotrzebpaństwa[ł]-Polityka,politykowanie,polityczne
wybiegi,dworność,dworskasztuczność,polor;politischesWesen,Klugheit,Welt.
[ł]polityka,grzeczność,manierność,obyczajność;Geschlifenheit,Höflichkeit,
Mienieren[ł].
Natomiastpolitykto:
[ł]człowiekznającysięnarządachRzpltejisposobnydorządzeniapaństwem[ł]
derStaatsmann[ł]-Indeteriorempartem:Udającypolityka,lubiącypolitykować,
einKannengießer.[ł]Człowiekpolityczny,dworny;einPoliticus,Hofmann,Welt-
mann.Politykjesttozwierzęrozumneodwóchnogach,taksłużącebogu,abydyabła
nierozgniewało.[ł]Nieokrzesaniec,grundychwał,grubianin[ł](Linde1858,305).
SłownikLindego(1858,305)notujeopróczprzymiotnikapolitycznyrów-
nieżformęsynonimicznąpolityckiiwyjaśnia:
polityczny,politycki,politykirządowejsiętyczący,politisch,Staats⸗.[ł]b.
Polityczny,utarty,dworny;geschlifen,politisch,weltklug[ł].
WElektronicznymsłownikujęzykapolskiegoXVIIiXVIIIwieku(eSXVII
2004-)występująwprawdziewszystkietrzyomawianetuhasła,jednaktylko
jednodoczekałosiękompleksowegoopracowania,dwapozostałewciążsą
wopracowaniu.Wedługwspomnianegosłownikapochodzącyzgrekileksem
polityka,któregonajwcześniejszepoświadczeniawpolszczyźniepochodzą
zokresu1656-1688,madwaznaczenia:popierwszeoznacza‘planpostępo-
wania,przyjętątaktykę,etykietę’ipodrugie-‘sztukęrządzeniapaństwem’
(eSXVII2004-).Definicjiwyrazówpolitykipolityczny(politycki)brakwpraw-
dziewtymsłowniku,podanesązatonajwcześniejszeichpoświadczenia.Dla
rzeczownikapolitykjesttorok1619,dlaprzymiotnikapolityczny(politycki)-
rok1666.
