Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Bezpieczeństwojakowartośćuniwersalnajestpodstawowąpotrzebądoty-
czącąfunkcjonowaniajednostki,małejgrupyspołecznej,społeczności,kraju,naro-
duczycywilizacji.Ztegoteżwzględuwymagastałegomonitoringuianalizwszelkich
czynników,któremogąmiećnaniewpływ.Bezpieczeństwo,wnajbardziejogólnym
ujęciumożnatraktowaćjakostanbrakupoczuciazagrożeniaosób,mienia,
środowiska,atakżeidei.
Wielorakieujęciebezpieczeństwarozpatrujesięwedługrozmaitychkryteriów.
Stanowią
je
przykładowo
kryterium
zakresu
(bezpieczeństwo
zewnętrzne
iwewnętrzne),kryteriumdynamiki(stan,proces),kryteriumpodmiotowości(np.
bezpieczeństwopersonalne,lokalne,narodowe,itd.),kryteriumprzedmiotowości
(np.bezpieczeństwopolityczne,militarne,społeczne,ekonomiczne,ekologiczne,
itd.)iinne.
Bezpieczeństwomożnaujmowaćzarównowkategoriiprocesu,jakistanu.
Wtymdrugimrozumieniubędzieonostatycznymobrazemdanejrzeczywistości,
którymożnaanalizowaćzperspektywysystemu,gdzieposzczególneelementy
powiązanesązesobąistanowiąkompletnyobrazwszelkichelementówiokolicz-
ności,którychpowiązaniezapomocąinterakcjiumożliwifunkcjonowaniecałości.
Ujęcieprocesowezzałożeniamawsobiepojęciedynamiki,takiepołączenie
elementów,bywpewnejfunkcjonalnejperspektywie,umożliwićniejakowejście,
działanieiwyjście,zzałożeniemosiągnięciaprzyjętegocelu.
Myśląprzewodniąicelemstrategicznymnaszegokrajujestwykorzystywanie
szans,podejmowaniewyzwań,redukowanieryzykaiprzeciwdziałaniezagro-
żeniom1.Zagrożeniasąwartościązmienną,zależnąodwieluczynników,zatem
itrudnądoprzewidzenia.Byminimalizowaćwszelkienegatywneskutkizagrożeń
wnaukachobezpieczeństwiedzielisięjenakategorie,pozwalającenaogólną
systematyzacjęelementówzjawiskaodbierającego(potencjalnielubrealnie)
poczuciekomfortufunkcjonowaniawbezpiecznymświecie.Stądwyróżniamym.in.
zagrożeniaprzedmiotowe(m.in.polityczne,militarne,społeczne,ekonomiczne,
ekologiczne,itd.).Kryteriumskutkówzagrożeńwskazujenaichpsychiczne
ifizycznekonsekwencje.Możnamówićozagrożeniachpełzającychidynamicznych,
gdyskaladiagnostycznaopartabędzieokryteriumpotencjalnychzmianwczasie.
Mówisięozagrożeniachpierwotnychiwtórnychlubozewnętrznychiwewnętrznych,
gdyanalizowanyjestobszarichwystępowania.Istniejązagrożeniazwiązane
zpodmiotowościąicharakterystykąstosunkówspołecznych(konfliktowe,niekon-
fliktowe).Wskazanepowyżejobszaryanalizowaniabezpieczeństwaijegozagrożeń
bynajmniejniewyczerpująlistyelementówanalizyzjawiska,jednakwystarczą,by
unaocznićrozległośćobszarówbadawczychipotrzebyczyraczejkonieczności
dokonywaniastałychanalizbieżącegostanurzeczy.
Celempowstanianiniejszejmonografiijestdiagnostykazjawiskabezpie-
czeństwaorazidentyfikacjawspółczesnychzagrożeńbezpieczeństwapaństwa.
Pozwalatonarealizacjęopisowej,eksplanacyjnejidiagnostycznejfunkcjinauki,
przybliżającCzytelnikowiwybraneelementyproblematykibezpieczeństwapaństwa.
1StrategiaBezpieczeństwaNarodowego2014,s.11.
