Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Humanistykazperspektywyontologiikulturowej
rozumnegoodnoszeniasiędorzeczywistości.Podrugiepokazał,żewymieszanie
tradycjiikulturprowadzidoutratypunktóworientacyjnych.Nauczaniepowinno
umożliwićporuszaniesięwzłożonymświecie,atodasięzrealizowaćtylkowte-
dy,gdy-zgodnieztradycjąsztukwyzwolonych-wprowadzasięuczniawroz-
maitedyscyplinynaukowejakopewnącałośćpowiązanąwzajemnymirelacjami
(Serres1999).Jakiematokonsekwencjedlarozumienianaukhumanistycznych?
Jakwidać,wperspektywieNussbaumczySerres’ahumanistykamawza-
kresiekształceniacelepraktyczne:jejzadaniemjestkształtowanievumiejętności
godnychwolnegoczłowieka”(Kuisz2016,s.12),dostarczanienarzędzidorozu-
mieniavrozmaitychdoświadczeńbędącychudziałemczłowieka,atakżezrozu-
mieniazłożonościświata,wktórymżyjemy”(Nussbaum2016,s.23)5.
Wdzisiejszejhumanistyce-zarównoeuropejskiej,jakiamerykańskiej-po-
jawiłosięjeszczejednocharakterystycznenastawienie,któregopróżnobyszu-
kaćwprzyrodoznawstwie-krytycznepodejściedotego,cobadane.Realizująje
wpraktycechoćbybadaczezajmującysięstudiamipostkolonialnymi.
Badaniapostkolonialneskupiająsięprzedewszystkimnaideologicznymipolitycz-
nymwpływieZachodunainnekultury,ściślejzaś:naanaliziedyskursukolonialnego
(imperialnego),którywtakisposóbkonstruujeswójprzedmiot,byuzasadnićpodbój,
panowanieiadministracjępodbitejspołeczności(Markowski2007b,s.559).
Kolejneprzykładyto:historycznebadaniavniesprawiedliwościklasowych,
kastowychczyzwiązanychzprzynależnościąetniczno-religijną”
,któresprzyjają
krytycznemuspojrzeniunateraźniejszość(Nussbaum2016,s.37),genderstu-
diesiqueertheory.Badaniaprowadzonewramachgenderiqueerstudiesodsłaniają
rolęstereotypówdotyczącychpłciitożsamościseksualnych,choćbywtworzeniu
obowiązującychwdanejkulturzenormprawnychietycznych6.Wreszcietakzwa-
5Takrozumianąhumanistykęmożna-zaMarkowskim-określićmianempoli-
tykiwrażliwości(Markowski2013).WsposóbpodobnydoNussbaum,Serres’a,Mar-
kowskiegoczyPobojewskiejohumanistycemyślitakżeMariaKostyszak(Kostyszak
2010a,s.298-313;Kostyszak2010b).Nagrunciemuzykologiiowrażliwośćapeluje
MaciejJabłoński(Jabłoński2014).Otym,żehumanistykastanowićmusivpolitykę
wrażliwości”
,pisałaprzedlatyrównieżMariaJanionmówiącohumanistycejakodzia-
łalnościpoznawczejorazdziałalnościterapeutycznej.Pisała:vstaleponawiasięspóro
«historię»i«strukturę»,o«podmiotowość»i«bezosobowość»,którystanowijeden
zgłównychtematówtejksiążki.Jakrównieżniewygasażądanie,jakkolwiekpojawiasię
onodziśwnowejpostaci,byhumanistykaspełniałaobowiązkiiterapeutyczne,ipo-
znawcze”(Janion1982,s.8,wyróżnienie-M.M.B.;zob.s.226-227).
6Badaczezwiązanizqueerodsłonilichoćbyideologiczneobliczewczesnychbadań
socjologicznychnadmniejszościamiseksualnymi,nazywanychdziśsocjologiądewiacji.
TytułemprzykładumożnapodaćpracęLenzolaiWestleyz1956r.pt.TeHomosexual
