Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Wprowadzenie
zarezerwowaćterminfiwzórosobowyrzeczywisty”,dladrugich
zaśfiwzorzecosobowyfikcyjny”.Wzórprzynależydokonkretnego
miejsca,czasuipostaci,wzorzecjestponadczasowyiodpersona-
lizowany.Wzórwzależnościodetapuhistorycznegomożebyć
różnieodczytywanyiinterpretowany,dlategomacharakterrela-
tywny.Wzorzec,choćwpisanywhistorycznązmienność,odwołuje
siędowartościuniwersalnych,przezconabierabardziejstałych
cech.Jedenidrugimawymiarnormatywny,przyzastrzeżeniu,że
fikcyjnywzorzeczawszepozostaniedoskonalszyodrzeczywistego
wzoru.Mimowykazanychróżnicwzorzeciwzórtopojęciawspół-
występujące,choćwodniesieniudoprapoczątkówteocharakte-
rzefikcyjnymmusiałybyćwtórnewstosunkudorzeczywistych.
Przesądzaotymfakt,żemogłyzafunkcjonowaćjedyniejakoteo-
retyczneuogólnieniewcześniejszychdoświadczeń.Wzóriwzorzec
totakżepojęciapokrewne,związanewspólnymrodowodem.Dla
jednychidrugichzawspólnymianowniknaużyteknaszychroz-
ważańprzyjmujesięfiautorytet”7.Jegoźródłosłowemjestłaciński
auctor,czyliwzór,przykład,nauczyciel,odktóregowywiedziono
formębezosobowąauctoritas,rozumianąjakowiarygodność,waż-
nośćiznaczeniemoralne.Zdefinicjijęzykowejwynika,żejeston
tożsamyzpowagąjednostki,instytucji,doktryny,cieszącychsię
szczególnymuznaniem.Wtymkontekścieuważasięzazasadne
połączeniewzorurzeczywistegozrealną,awięchistorycznąposta-
cią,natomiastwzorcafikcyjnegozbytemwyobrażonymispersoni-
fikowanym.Wtymkontekścieteżautorytetmazawszekonotacje
osobowe,stającsięjednocześnienośnikiemoczekiwańspołecznych
wynikającychztradycji,współczesnymśrodkiemwychowawczym,
7Por.Oautorytecie.Wposzukiwaniupunktuodniesienia,red.J.Jagiełło,Kraków
2008;Mitautorytetu–autorytetmitu,red.J.Sieradzan,Białystok2009;W.Stró-
żewski,Wkręguwartości,Kraków1992;I.Wagner,Stałośćczyzmiennośćautorytetów,
Kraków2006.
23
