Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kallas,HistoriaustrojuPolski,Warszawa2005
ISBN83-01-14501-3,©byWNPWN2005
burskiegojakospadkobiercyPrzemyślidów.Koronacjęz1320r.,nacozwraca
uwagęStanisławSzczur,wPolsce„[...łuznawanozakoronacjęnakrólaPolski,
natomiastnaforummiędzynarodowymŁokietekuważanybyłzakrólaKrako-
wa”8.Wpolskiejtradycjinieutrwaliłysiępojęcia„królakrakowskiego”i„Kró-
lestwaKrakowskiego”.Niezależnieodtychróżnicinterpretacyjnychrok1320
jestpowszechnietraktowanyjakosymbolicznezakończenierozbiciapolitycz-
negoPolski.Odtąd,ażdolattrzydziestychXVIIIw.,koronacjekrólówpolskich
odbywałysięwKrakowie.
W1320r.królpolskipanowałjedynienadMałopolską,Wielkopolską,czę-
ściąKujaworazziemiąsieradzkąiłęczycką.Byłtoobszaropowierzchniok.
106tys.km2.
Poroku1320państwoponiosłoznacznestratyterytorialne.Dokońcaswego
panowaniaWładysławIŁokietekniezdołałumocnićmiędzynarodowejpozycji
Polski.Pojegośmierci,któranastąpiła2marca1333r.,tronpolskiobjąłjego
koronacja
najstarszysynKazimierz,któregopotomnośćnazwałaWielkim.Ceremonia
KazimierzaIII
koronacjiodbyłasięwmaju1333r.wKrakowie.Kazimierzprowadziłpolitykę
zapewniającąPolscesilnąpozycjęmiędzynarodową.Zajegopanowaniaznacz-
niezmieniłsiękształtterytorialnyPolski.Procesysądoweniedoprowadziłydo
zwrotuzajętychprzezKrzyżakówterytoriów.Wyrazemkompromisuzawartego
traktatkaliskiz1343r.
zzakonemkrzyżackimbyłatreśćtraktatukaliskiegoz1343r.KrólPolskizre-
zygnowałzprawdoPomorzaGdańskiego.WzamianKrzyżacyzwróciliczęść
uprzedniozajętychziem.ByłatoczęśćKujawiziemiadobrzyńska.Traktatkaliski
obowiązywałdo1410r.
Zabiegidyplomatycznedoprowadziłydouregulowaniastosunkówpolsko-
czeskich.JanLuksemburskipowiązałrezygnacjęztytułukrólaPolskizuznaniem
przezKazimierzaIIIWielkiegozwierzchnictwaCzechnadŚląskiem,cozawarto
wukładziewstępnymzawartymwTrenczyniew1335r
.Oznaczałotozrzecze-
nieprzezPolskęŚląskanarzeczkoronyczeskiej.Zawartyrównieżw1335r
.
Śląskkrajem
układpokojowywWyszehradziemiałzakończyćstanwojnypomiędzyCzechami
KoronyCzeskiej
aPolską.NastąpiłotoostatecznienamocypokojuzawartegowNamysłowiez1348r
.
Wwyniku—naogółzgodnego—współdziałaniazWęgramikrólPolski
zdołałuzyskaćznacznyprzyrostterytorialnypodczasorganizowanychwypraw
wyprawynaRuś
naRuśwokresieod1340do1366r.Obszartenstanowiłprzedmiotrywalizacji
PolskizWęgrami,LitwąiTatarami.Wwynikukolejnychwyprawwrękachpol-
skichznalazłasięniemalcałaRuśHalickazPrzemyślem,LwowemiHaliczem.
Stantenzostałpotwierdzonywtraktatachpokojowychz1352i1366r.Zajęto
ziemiębełskąichełmskąorazczęśćWołynia,PodolaiPolesia.HistorycznaRuś
Czerwona,obejmującaziemie:lwowską,halicką,przemyskąisanocką,utrzymała
sięprzyPolscepozaokresemod1372do1387r.,kiedyzajęlijąWęgrzy.
PowyprawiekrólowejJadwigiw1387r.RuśCzerwonazostałaprzyłączona
doPolski.Natomiastprzezwieledziesięciolecinierozstrzygniętypozostałspór
zLitwąoprzynależnośćpaństwowąPodolaiWołynia.Od1343r.doPolskina-
leżałaziemiawschowska,aod1396r.ziemiawieluńska.Utraconenapoczątku
XIVw.SantokiDrezdenkojedynienakrótkopozostawaływgranicachPolski
(1365–1370).
Obokobszarów,nadktórymipaństwopolskiesprawowałobezpośrednie
statusprawny
władztwopolityczne,istniałystosunkoworozległeterytoriapozostająceznim
obszarówinkorporowanych
wstosunkulennym.Ichstanowiskobyłozróżnicowanetakżepoinkorporacjido
8S.Szczur,op.cit.,s.343.
28
