Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Kallas,HistoriaustrojuPolski,Warszawa2005
ISBN83-01-14501-3,©byWNPWN2005
pozycjęPolskiwEuropie.Zamierzeniemnowegokrólaniebyłozjednoczenie
Polski.Zasługąjegobyłojednakskupieniepodswojąwładząwiększościziem
polskich.WacławIIpanowałnadMałopolską,Wielkopolską,PomorzemGdań-
skim,większączęściąKujawwrazzziemiąłęczyckąisieradzką,oraznadczę-
ściąŚląska.Zmniejszającesiępoparciedlamonarchyumożliwiłowygnanemu
zPolskiWładysławowiIŁokietkowiodzyskaniewładzy.NastępcąWacławaII
pojegonagłejśmierci(21VI1305)zostałjegosyn,WacławIII,ostatnizrodu
Przemyślidów.WtrakciezbrojnejwyprawynaPolskęWacawIIIzginąłzrąk
mordercy(1306).Stanowiłotoepilogkrótkotrwałejuniipersonalnejpolsko-
-czeskiej(1300–1306).
Celemaktywnościwiększościksiążątdzielnicowychbyłozwiększeniepodle-
głychimterytoriów.Wzwiązkuztymprzedkładaliswojedoraźneinteresynad
dążeniedozjednoczeniapaństwa.Warunkiemkoniecznymzjednoczeniabyło
zniesieniedotychczasowychsuwerennychidziedziczonychdzielnic,cobyło
postulatemocharakterzerewindykacyjnym.
UtratępoparciadlaczeskichWacławówwykorzystałWładysławIŁokietek.
powrót
W1306r.jegowładzarozciągałasięnadMałopolską,ziemiąsieradzką,łęczycką,
WładysławaIŁokietka
PomorzemGdańskimiczęściąKujaw.Wlatach1039–1314ponownieopanował
Wielkopolskę.Wciągulat1308–1309zakonkrzyżackizająłPomorzeGdańskie,
któregoŁokietekniezdołałzaswegożyciaodzyskać.Utraciłteżziemięmicha-
łowską,nabytąprzezKrzyżakóww1317r.
WładysławIŁokietekświadomiedążyłdozjednoczeniapaństwa,zczym
związanebyłyzabiegiokoronękrólewską.Ważnąrolęwtymodegrałzjazd
(wiec)wSulejowie(1318r.),gdzie,copodkreślaJerzyWyrozumski,„[...łprzyjęto
programdziałańmającychnacelurestytucjękoronykrólewskiej”5.PapieżJan
XXIIIliczyłsięzroszczeniamikrólaCzechJanaLuksemburskiego,któryprzybrał
takżetytułkrólaPolski.WiązanojezkrólestwemPrzemysławaII.Okoliczność
tawpłynęłanaformęzgodypapieskiejnakoronacjęŁokietkawyrażonąwbulli
z20sierpnia1319r.,wydanejwAwinionie.Wakcietymumieszczononastępują-
cesformułowaniezwiązanezzabiegamiokoronędlapolskiegoksięcia:
[...łnaraziewstrzymaliśmysięodpoparcia,októreproszono,skoroniemamyzamiaru
czynićprzeztożadnegouszczerbkuwaszemuprawuiinnychwspomnianychproszą-
cych,możecieraczejzniegokorzystaćtak,jakikiedybędziecieuważaćzastosowne,
bylebyjednaknienaruszyćprawakogokolwiekdrugiego6.
Natejpodstawie20stycznia1320r.odbyłasiękoronacja.WrelacjiJana
koronacja
Długosza:
WładysławaIŁokietka
WładysławŁokietekwkatedrzekrakowskiejnamaszczonyzostałprzezarcybiskupa
gnieźnieńskiegoJanisławawasystencjibiskupów[...łiwobecnościtłumudostojników
irycerstwaniezliczonego,nakróla,żonazaśjegoksiężnaJadwiga[...łnakrólową
Polski[...ł7.
MiejscempoprzednichkoronacjibyłoGniezno.Tradycjatazostałanaru-
szonanarzeczKrakowa,któryodpołowyXIIw.stałsięgłównymośrodkiem
stołecznymPolski.WynikałototakżezewzględunaroszczeniaJanaLuksem-
5
J.Wyrozumski,DziejePolskipiastowskiej(VIIIwiek–1370),WielkaHistoriaPolski(dalej
WHP),Kraków1999,t.2,s.299.
6
Ibid.,s.299.
7Podziałyizjednoczeniepaństwapolskiego1138–1320wświetleźródeł,przedstawił
R.Grodecki,[w:łTekstyźródłowedonaukihistoriiwszkoleśredniej,Kraków1924,z.18,nr26.
27
