Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
UPADEKPOLSKI
RosjaiPrusydemonstrowałyprzygotowaniawojskowe.Spektatorzy
przewidywaliwojnę.Jednakżeodtychalarmówwojennych(którebyłyformą
politycznegonaciskuwczasierokowańdyplomatycznych)dopodjęciadziałań
zbrojnychbyłodaleko.Wsierpniu1795r.Prusyzostałypoinformowaneoro-
syjsko-austriackimtraktaciez3stycznia.Obawiającsięizolacjiiniemającsił,
bypodjąćdziałaniazbrojne,Berlinposzedłnaustępstwa.Dnia24października
1795r.podpisanorosyjsko-austriacko-pruskitraktatrozbiorowy.„WimięPrze-
najświętszejiNierozdzielnejTrójcy”zapewnianosięwzajemnie,żenastępuje
„całkowity,ostatecznyinieodzownypodziałKrólestwaPolskiego”.Złupiono
wszystko,cosymbolizowałopaństwopolskie:RosjaniewWarszawiezagarnęli
dziełasztukizZamkuKrólewskiego,BibliotekęZałuskich,ArchiwumKoronne
orazarrasywawelskie,PrusacyrozbiliskarbiecnaWaweluirozgrabiliinsygnia
koronne.
PorazpierwszydonapięciawstosunkachmiędzyPetersburgiem,Ber-
linemiWiedniemzpowodusprawypolskiejdoszłojużw1795r.Przezkilka
miesięcyzanosiłosięnapowstaniedwubloków.PrzezcaływiekXIXażdo
Iwojnyświatowejpolscypolitycy,opowiadającysięzawalkąoniepodległość,
będąznadziejąwyglądaćotwartegokonfliktumiędzyzaborcamiidojego
wywołaniaprzykładaćswąrękę.
Mocarstwarozbiorowedążyłydostabilizacjinowychgraniciutrwalenia
zdobyczyzlat1772,1793i1795,któreuznanozaoptymalnezewzględunaswe
interesyzarównopartykularne,jakiwspólne.Szybkaipełnainkorporacjaziem
zdobytychwrozbiorachPolskidecydowałaowspółpracyRosji,AustriiiPrus
nietylkowsprawachpolskich.Zatemujawniającesięnieporozumienianatle
wielkościigranicposzczególnychzaborów,mimoswejspektakularności,nigdy
wcałymokresieporozbiorowym(do1914)nieprzekształciłysięwotwarty
konfliktmiędzyzaborcami,prowadzącydowojnymiędzynimi.Aotakiej
wojniemarzyliPolacyjużnazajutrzpoklęsceinsurekcjikościuszkowskiej
iprzezcaływiekXIXdokładalistarań,bydoniejdoszło.Polskąracjąstanu
stałosięwykorzystywaniesprzecznościinteresówzaborcówzresztąEuropy
orazrozbijaniesolidarnościmiędzynimi,podsycaniekonfliktów,wiązanie
sprawypolskiej,wzależnościodkoniunkturymiędzynarodowej,tozPrusami,
tozAustria,tozRosją,zawszeprzeciwdwupozostałymizmyśląoscaleniu
ziempolskich.
Europaarozbiory.Likwidacjapaństwapolskiegozostaładokonanaprzybier-
nejpostawieresztyEuropy.Od30latprzyglądanosiękolejnymaktompodziału
iuzależnianiaPolskiodsąsiadującychzniąmocarstw.Widzianosłabośćmi-
litarnąRzeczypospolitej,wadyjejustrojupolitycznego,anarchicznąpostawę
szlachty,cywilizacyjneigospodarczezapóźnienie.Takiobrazutrwalałapro-
pagandapruska,austriackairosyjska,usprawiedliwiającakolejnerozbiory
Polskikoniecznościąratowaniarównowagieuropejskiejorazlikwidacjiogniska
