Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1878r.,żeakceptujezajęcieprzezFrancjęTunezji.12maja
1881r.–pokilkulatachnegocjacjiFrancuzówzbejem–wpałacu
Bardopodpisanyzostałdokument,któryfaktyczniewprowadzał
protektoratfrancuskinadTunezją.Miesiącwcześniejoddziały
francuskiezajęłyportwBizercieiwkroczyły
doTunisu[26].Właściwytraktatoprotektoraciezostałpodpisany
8czerwca1883r.przeznowegowładcęAlegoBejazinicjatywy
nowegorezydentaFrancjiwTunisie,PaulaCambona.Traktat,
znanyjakokonwencjazAl-Marsy,zobowiązałFrancję
doudzieleniabejowipożyczkiwwysokości125mlnfranków
napokryciewcałościzadłużeniawobecwierzycielizagranicznych.
Todałopodstawydorozwiązaniakomisjitrójstronnejwsprawie
długutunezyjskiego,wskutekczegoFrancjamogłateraz
samodzielniekontrolowaćsytuacjęwkraju.Cambonuzyskał
następniezgodęparlamentufrancuskiegonautworzeniewgłównych
miastachtunezyjskichfrancuskichsądówpokoju,którezwolibeja
mogłyprzejąćwładzęsądownicząnadwszystkimicudzoziemcami
wTunezji[27].
PopodpisaniukonwencjizAl-Marsyfaktycznymwładcązostał
francuskirezydent.Bejijegoministrowiezarządzalikrajem,aleich
decyzjemusiałyuzyskaćzgodęrezydenta.Miałonrównieżprawo
wprowadzaniatakichzmianwsystemieadministracyjnym,
sądowniczymifinansowymkraju,któreuważałzastosowne.Mógł
teżpozbawićbejawładzynadkażdączęściąaparatu
administracyjnego.Układoprotektoraciestworzyłwarunkiprawne
donabywaniaziemiprzezfrancuskichosadników.Jednak
wTunezji,wodróżnieniuodAlgierii,gdziefrancuskimosiedleńcom
przekazywanoziemiekonfiskowaneplemionomalgierskim,
osadnicymusieliziemiękupować.Tospowolniłoproceskolonizacji
ispowodowało,żewspólnotafrancuskawTunezjibyłastosunkowo
nieliczna.W1901rmieszkałotamokoło24tys.Francuzówwobec
71tys.Włochów[28].
Wprowadzeniefrancuskiegoprotektoratuniewywołałoszerszego
sprzeciwuwTunisieiinnychmiastach.Krajformalniebyłnadal
podrządamibeja,amuzułmaniewzdecydowanejwiększości
