Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Historyka”:wstępdostudiówhistorycznych
goźródła,znacjonalizmu,ipowtarzaurbietorbidictumZevasca.Hi-
storiaczystasatysfakcjonujewzupełnościusprawiedliwionyrewan-
żyzmkażdegonarodu”27.
„Historiaczysta”—jakjąokreśliliargentyńscyliteraci—ten
„wynikuszeregowaniawczasiewątkówobrzędowych”—jakzkolei
piszeStefanCzarnowski—torównież„opowieściomigracjach”uza-
sadniająceprawodanejgrupydozajmowaniaokreślonegoterytorium28.
Wwypadkukiedy,jaknaDolnymŚląskupo1945roku,dochodzido
całkowitejzmianyetnicznej,kiedyprzeszłośćziemiwoczywistyspo-
sóbniejestprzeszłościąjejnowychmieszkańców,potrzebamituuza-
sadniającegoprawadonowejsiedzibystajesięwręczpolitycznymna-
kazem.Historycystająsięwówczasinżynieraminowejpamięcizbio-
rowej29.Konstrukcjestworzoneprzezowychinżynierówniekoniecznie
stanowiąopowieśćwpełniwiarygodną.
Niewartozatemnadmierniewierzyćtemu,copisząhistorycy.
Zcałąnatomiastpewnościąniewartowierzyćwto,żeto,copiszą,piszą
bezpowodu.Wskazanyjestwięcstanowczysceptycyzm,stałespraw-
dzanie,skądhistorykczerpieswąwiedzę(lubnatchnienie)otakimlub
innymwydarzeniu.Sceptycyzmikrytycyzmwydająsięzwłaszczapo-
trzebnespołeczeństwupragnącemuwybićsięnademokrację.Społe-
czeństwotakiemusibowiem,jeśliniechcepaśćłupemdemagogów,
nauczyćsięprawidłowegoocenianiawartościprzekazywanychmuin-
formacji.Wtensposóbwiedzaometodachhistorycznejanalizy,spo-
sobachsprawdzaniawiarygodnościiautentycznościźródełinformacji,
słowemabecadłohistorycznegorzemiosłastajesię—raczejstaćsię
powinna—podstawowymorężemwwalceoto,aby„społeczeństwo
obywatelskie”byłoczymświęcejniżtylkosloganem.
Idlategonietylkoprzylekturzedziełhistoriograficznych,aletak-
że—amożeprzedewszystkim—czytająclubsłuchającjakichkolwiek
27
28
Borges,BioyCasares,op.cit.,s.75.
S.Czarnowski,op.cit.,s.102.
29
GregorThum,ObcemiastoWrocław1945ipotem,tłum.MałgorzataSłabicka,
Wrocław2005,s.257in.Wtymmiejscuksiążkiwidocznyjestwpływlektury:
MarekCetwiński,LechA.Tyszkiewicz,Prawdahistoriiiracjastanu.Mediewiści
wrocławscyośredniowiecznymŚląsku.Półwiekubadań,„Sobótka”,R.54,1999,
s.147–164.
19
