Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
piwo,którezawieszasięmuwkalebasienagałęzidrzewa.Wofierzeskładasię
temuduchowiczarnegokozła.
PowszechnieczcisięduchaƊanGaladima,nazywanegotakże
Muhammadem.Wpływislamuwyrażasięnietylkowprzydomku,alerównież
whymniepochwalnymducha.Mówisięwnimotym,żejegomatka
maplemienneznaki,awięcjest„poganką”,ojcieczaśnależyjuż
domuzułmańskichuczonych.DuchaƊanGaladimawyobrażasiępodpostacią
przystojnegomłodzieńca,cieszącegosięukobietwielkimpowodzeniem.Uważa
sięgozahazardzistęirozrzutnika,Wofierzeotrzymujeowcęzotoczonymczarną
plamkąokiem.Symbolizujeonaelegancką,umalowanąkobietę.
Panteonduchów
bóorii
jestbardzopojemnyiliczyokołostubytów
nadnaturalnych.Maonotwartycharakter.Wcześniejwspominaliśmyotym,
żeznalazłysięwnimduchyreprezentująceświatislamu.Nadaltrafiajądoniego
kolejnebytynadnaturalne,którepozwalająnaoswojeniesięznowymisytuacjami
życiowymi.Naprzykład,ludnośćAderuwNigrzewkategoriachświata
nadprzyrodzonegodokonałainterpretacjitraumatycznychwydarzeńlat
siedemdziesiątych,czylidługotrwałejsuszyigłodu.Nowonazwaneduchyuznano
zasprawcówtychnieszczęść.Trafiłyonedopanteonuizaczętoskładaćimofiary
orazodprawiaćstosowneobrzędy[Echard1989:11].
Zkultem
bóorii
łączysięswegorodzajuprostytucjasakralna.Kobieta-medium
cieszysiędużąswobodąseksualną,ajejpraktykisątolerowanezewzględu
napełnionefunkcjereligijne.Nierządniejestjednakźródłemjejutrzymania.Poza
uczestniczeniemwkulciezajmujesięonadziałalnościągospodarczą,najczęściej
handlemlubjakimśrzemiosłem.Wobecnychczasachobserwujesięzjawisko
nadużywaniaswobodyseksualnej,dopuszczalnejwśrodowiskumediów.
Tonierządnice,wnaszymrozumieniutegosłowa,wstępujądostowarzyszenia
kobiet
bóorii
wcelupodniesieniawłasnegoprestiżu.
Funkcjonowaniekultu
bóorii
namarginesiezislamizowanejspołeczności
hausańskiejinterpretujesięniekiedy,jakowyrazprotestukobietprzeciw
ograniczaniuichwolnościprzezreligięmuzułmańską,choćbywpostaciinstytucji
zamkniętegomałżeństwa.Mediamiduchówstająsięczęstotakżekobiety
bezpłodne,którewspołeczeństwieafrykańskimbyływyrzucanenamargines
życia.Wkulcienawiedzaniaprzezduchy,dysponującmożliwościamileczenia
innychiutrzymująckontaktyzduchami,stająsięonenapowrótszanowanymi,
czywręczpodziwianymiczłonkamispołeczeństwa.
Kult
bóorii
dotegostopniazintegrowałsięzreligiąislamu,żejegoobrzędównie
odprawiasięwmiesiącumuzułmańskiegoposturamadanu.Wpewnych
sytuacjachrytuałreligijnyprzekształciłsięwręczw
wàasanbóorii,
czyli
wprzedstawienieświeckie,beztransuibeznawiedzania.Spotykasięjegłównie
wośrodkachmiejskich,gdziesłużyonouświetnieniuuroczystościnadaniadziecku
imienia,zaślubin,czyteżinnychpodniosłychokazji.
Tradycyjnewierzeniahausańskiecorazszybciejodchodządoprzeszłości.Przez
wielumuzułmanówuważanesąwręczzazabobony
.Realnośćtakichduchów
bóorii,
jakNa-Kada,MalamAlhadżi,Bebe,KuręczyIwadża,orazichwpływnalosy
człowieka,umieszczasięnarównizinnymiprzesądami,doktórychnależą:
interpretowanie,jakozłegoznakukrakaniawronywnocy;unikaniemyciasię
wostatniąśrodęmiesiąca(tzw.Larabgana);unikaniezamiataniaizbyporą
wieczorową,gdyżmienienaruszającegotenzakazbędzietylewarte,ilewartajest
kupazmiecionychśmieci;unikaniezawieraniamałżeństw,wychodzenia
wieczoremczyhandlowaniawdrugimmiesiącumuzułmańskimiwieleinnych.
