Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
KorauprzyjąłnowytytułSarkinKatsina.
Opisanewyżejzdarzeniebyłopowszechnieinterpretowanejakozwykłazmiana
dynastyczna.NiedawnoF.Fuglestad(1978)wykazałjednak,żebyłoono
ustanowienieminstytucjipanowaniakrólewskiego(
kingship),
któraniewyrosła
zmiejscowejorganizacjipaństwowej.Koraunależałdogrupynajeźdźców
Wangara,czylimuzułmańskichduchownychikupcówpochodzeniaMande.
ZmierzalionidostworzeniawKatsiniepaństwamuzułmańskiegoinarzucenia
nowychinstytucjipolitycznychludnościDurbawa,którastanowiłakonfederację
gruppokrewieństwa.Jedenznaczelnikówtychgrupzajmowałniecowyższą
pozycjęodinnych.Uważanogozabezpośredniegopotomkaprzodka-założyciela:
byłon
primusinterpares,
wodzem-kapłanem,pośrednikiemmiędzyżywymi
azmarłymiilokalnymiduchami.
WskutekoporuDurbawaniedoszłodoustanowieniapaństwamuzułmańskiego
drogąpodboju.Najeźdźcypodjęliprzetopróbęzjednanianajwyższgokapłana-
wodza
durbi.
Ichzabiegidoprowadziłydopowstaniapodwójnejstruktury,zwanej
równoległawładzanajwyższa(
contrapuntalparamountcy).
Nastąpiłpodział
władzymiędzydowódcęprzybyszy,któryprzechwyciłsterpolitykiiprzyjąłtytuł
sarkii,
aprzedstawicielamiejscowejludności,któryzachowałfunkcjereligijne.
Durbawanadalsprawowaliważneurzędy
.Uczestniczyliwwyborzegłównych
urzędnikówpaństwowychiuważanibylizamistrzówmagii.Sam
durbi
miałwpływ
nawybórwładcy.
WpołowieXVIw.Katsinastałasiędużymmiastem,podzielonymnaokołosto
kwartałów(
unguwooyii)
.Niektóreznichbyłyzamieszkaneprzezprzedstawicieli
tylkojednejgrupyetnicznej(np.przezludzizMali,Gobiru,Azbenu,Songhaju,
Bornoiinnych),czyzawodowej.MiastoutrzymywałokontaktyhandlowezAfryką
Północną(główniezTunisem),azapanowaniaAlegoMurabasa(zm.1568),
pouwolnieniusięodjarzmaSonghaju,zostałootoczonepotężnymimurami.Islam
stałsięreligiąpaństwową,aIbrahimMadże(zm.1631)miałwręczstawiaćprzed
poddanymidwiealternatywy:przyjęcienowejreligiibądźwtrąceniedowięzienia.
PolicznychkonfliktachzKano,ponapadachDżukunóworazpoklęsce
wwalkachzkrólestwemBorno,wXVIIIw.Katsinaprzeżywałaokresrozwoju
gospodarczegoistałasięczołowymośrodkiemrozwojuhandluorazkultury
muzułmańskiejnaziemiachhausańskich.Jużwiekwcześniejjejimięrozsławili
dwajuczeni,ƊanMarinaiƊanMasani.Zichdziełwiemy,żewKatsinierozwijały
sięwszystkieważniejszenaukimuzułmańskie,czyliprawo,egzegezaKoranu,
filologia,poetykaiwieleinnych.Wmieściepanowałporządek,ajegomieszkańcy
przestrzegaliprawamuzułmańskiego.Wszczytowymokresierozwojuwładcy
KatsinysprawowalikontrolęnadMaradi,ZamfarąiBirninGwari.Wdrugiej
połowieXVIIIw.następujejednakszybkiwzrostpotęgiGobiru,któryzczasem
rzuciwyzwaniepotężnejKatsinie.
ZariaiGobir
PierwszymmuzułmańskimwładcąZariibyłMuhammaduRabbo.Panowałwtym
samymczasie,coMuhammaduKorauzKatsiny.IslamizacjaZariimogłabyć
wynikiemotwarciadróghandlowychmiędzykrajemHausaadorzeczemWolty
wdzisiejszejGhanie,którebyłojednymzważniejszychobszarówzłotonośnych
AfrykiZachodniej.PrzezZarię,wysuniętenapołudniemiastohausańskie,
wędrowalizarównohandlarzezłotemWangara(zpochodzeniaMande),jak
imuzułmańscyhandlarzeinnychmiasthausańskichczybornuańskich.
IntensyfikacjikontaktówzdorzeczemWoltysprzyjałtakżerozwijającysię
zczasemhandelorzechamikola,sprowadzanymizobszarówleśnychZłotego
