Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wreszciepaństwa.Organizatorskadziałalnośćpaństwa,zdaniemtegoż
autora,zasługiwaćbędzienamianoadministracjiwówczas,gdyzostanie
wyodrębnionazcałokształtuzadańpaństwa,awięcuporządkowana
organizacyjnieikompetencyjnie,atakżeformalnie.Wpełnizatemadmi-
nistracjąbędziemożnanazywaćorganizatorskądziałalnośćpaństwaspeł-
niającąnastępującewarunki:
.
zadaniarealizowanesązwykorzystaniemsystemubiurokratycznego,
.
obejmujeobszernyzakressprawoznaczeniuspołecznym,
.
funkcjonujenapodstawiegeneralnychnormprawnych.
PodzielićwięcnależypoglądH.Izdebskiego,iż,popierwsze,historia
administracjitohistoriaadministracjipublicznej,apodrugie,geneza
administracjiwspółczesnejtkwiwczasachiinstytucjachmonarchiiabso-
lutnej,gdyżwówczaswystępowałyjużwymienioneelementywarunkujące
dzisiejszerozumienieterminu„administracja”
5
.WodniesieniudoPolski,
nieznającejustrojowejformymonarchiiabsolutnej,alebędącejpaństwem
publicznymzrozwiniętądemokracjąszlachecką(anastępnieoligarchią
magnacką),pojęciacechującenowożytnąadministracjępojawiąsię
wXVIIIstuleciu.
Gdyspojrzymynaadministracjępublicznąpaństweuropejskich
publicznejwEuropie
cechyadministracji
XVIIIw.
wXVIIIw.
dobranyzespółludzki,zarządzającyfachowosprawamipaństwanaróż-
,zauważymyjejcharakterystycznecechy.Tworzyłjąracjonalnie
7
nychszczeblach,zhierarchicznąstrukturąstanowisk,wyspecjalizowanym
podziałemzadań,rutynowąprocedurązałatwianiaspraw,oddzieleniem
funkcjiurzędnikówodichsprawosobistych;zespółtenpozarozwiązy-
waniemsprawdoraźnychmiałwyraźniewytyczonycelogólny.Według
ówczesnychprzedstawicielidoktrynypolicji„celemostatecznym,stałym
iniezmiennymkażdegopaństwajestzapewnienieszczęścialudności,
albowiemobywatelenieistniejądlawładzy,leczodwrotnie”.
Zespółtenstanowiłwzględnieodrębnągrupęwspołeczeństwie,świa-
domąswejpozycjiiroli.ZwłaszczawPrusachzaFryderykaWielkiego
uformowałasięgrupazawodowychurzędnikówpaństwowych,podległa
prawu,aleposiadającaspecjalnystatusspołeczny.
Tanowaelita,„sprawującafunkcjeadministracyjne–zdaniemGrzegorza
L.Seidlera–uważałasięzaczynnikstałościspołecznejiporządku,
rozumiejącintuicyjnie,żeniemaprawazmieniaćtradycjiustalonych
układówiżejejobowiązkiemjestopiekuńczekierownictwospo-
łeczeństwem”
6
.Jejpowstaniedałoteżpoczątekpojawiającemusię
pojęciebiurokracji
wpołowieXVIIIw.pojęciu„biurokracja”
,którenajprawdopodobniej
8
uformowałfrancuskimyśliciel,liberałifizjokrataVincentdeGournay
(1712–1759).Onwoddzielnejgrupieurzędniczejdostrzegłwręcznową
5
Ibid.,s.14–15.TakżeautorzypodręcznikaHistoriaadministracjiimyśliadmini-
stracyjnej,D.iJ.Malcowie(Kraków2000),stojąnatymsamymstanowisku.
6
G.L.Seidler,WnurcieOświecenia,Lublin1984,s.211.
20
