Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kapitałwnowymcywilizacyjnymparadygmacieekonomii
43
istotąposzukującąnieoptimum,leczsatysfakcji”–stwierdzająM.Crozieroraz
E.Friedberg5.
Wparadygmacieracjonalnościograniczonejakceptowanejestpierwsze
dostępnedziałanie,któreodpowiadaprzyjętymprzezpodmiotkryteriumracjo-
nalności.Koncepcja„ograniczonejracjonalności”H.A.Simonajestprzede
wszystkimkonsekwencjąniepewnościtowarzyszącejprocesomspołeczno-gospo-
darczym,atakżeichzłożoności6.Teorięlogikipodejmowaniadecyzjiwspartejna
kryterium„ograniczonejracjonalności”H.A.SimonaprzedstawiaTeoriasytuacji
decyzyjnychK.A.Kłosińskiego7.
Nagrunciewspółczesnejekonomiizwiązekmiędzyzałożeniem(hipotezą)
racjonalnościpodmiotówaistnieniemekonomiijakonaukipozytywnej(opiso-
wej)najpełniejująłJ.K.Arrow(NagrodaNoblaw1972r.)8.Jegozdaniemkażda
wewnętrznieniesprzecznateoriazachowańpodmiotów(teoriaopisującaichreak-
cjenaokreślonebodźceekonomiczne)wzasadziemożeprowadzićdostworzenia
zadowalającejteoriiekonomicznej.Pojęcie„racjonalizacji”niemusioznaczać
warunkowejmaksymalizacjiczyminimalizacji,alemożeobejmowaćdziałania
wynikającezezwyczajów,rutynyitp.
Istotnącharakterystykąwszelkichprocesówgospodarczych(społeczno-gospo-
darczych)lubinaczej,prawemdziałalnościludzkiejjestracjonalność,jednakże
wyzwolonazparadygmatuhomooeconomicus.Naszymzdaniem,„ograniczona
racjonalność”umożliwiaimplementacjęnowejjakościdoekonomii,którązapro-
ponowalineoinstytucjonaliści(m.in.J.K.Galbraith).Twierdząoni(przychylamy
siędotychpoglądów),żeimperatywemwspółczesnejgospodarkiniejestzysk
tylkodobrarobota(zgodniezpodstawowymtraktatemprakseologów,T.Kotar-
bińskiegoTraktatodobrejrobocie).Konkurujemyjakością.Bogactwonarodowe
współczesnegokapitalizmupomnażają–zdaniemJ.K.Galbraitha9–menedże-
rowie,którzykierująsięmotywamidobrejroboty,aniezysku,toznaczystałym
wzrostemfirmyorazjejprestiżu10.Podmiotzachowującysięwedługzasadymak-
symalizacjizysku(ogólniewedługoptymalizacji–maksymalizacjilubminima-
5M.Crozier,E.Friedberg,Człowiekisystem,PWE,Warszawa1982,s.294.
6M.Ratajczak,Nurtinstytucjonalnywewspółczesnejmyśliekonomicznej,„RuchPrawniczy,
EkonomicznyiSocjologiczny”1994,nr1,s.27–39.
7A.Kłosiński,Teoriasytuacjidecyzyjnych,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wydawnic-
twoPolskiejAkademiiNauk,Wrocław–Łódź1983.
8K.J.Arrow,EconomicTheoryandtheHypothesisofRationality,„JournalofBusiness”1986,
vol.59,nr4.
9J.K.Galbraith,Ekonomiaacelespołeczne,PWN,Warszawa1979.
10Doatrybutówdobrejrobotynależynadwyżkafinansowanadkosztami,alejakoniezbędna
składowaprestiżudanejfirmy,określanegowielomaczynnikami.
