Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
RozwójEuropyazagrożeniaglobalne
17
wojudlacałejspołecznościświatowej,zajakiuznawanybyłmodelukształtowany
wwarunkachcywilizacjieuroatlantyckiej.
Czwartagrupadotyczyzagrożeńwobrębiesystemówpolityczno-ustrojowych.
Współcześniegospodarkarynkowamacharakterpowszechny.Chociażjest
onawposzczególnychpaństwachwróżnymstopniurozwinięta,tojejcechysą
podobne.Wlatach90.XXw.twierdzono,żejedynymsystememdobrzewspółist-
niejącymzgospodarkąrynkowąjestsystemdemokratyczny.Takteżsiętwierdzi
współcześnie,przynajmniejwwiększościpaństwcywilizacjieuroatlantyckiej,
niezależnieodtego,żedemokracjajakoformasprawowaniawładzyprzeżywa
bardzopoważnykryzys.Najbardziejdynamicznyrozwójgospodarczywostatnich
dziesięcioleciachmiałjednakmiejscewkrajach,wktórychtrudnobyłobyodna-
leźćklasycznecechysystemudemokratycznego11.Należywskazać,żegospodarka
rynkowamożesięrozwijaćwróżnychsystemachpolitycznych,wtymtakżequasi-
-autorytarnychczywręczautorytarnych.Źródłakryzysuwspółczesnejdemokracji
sąróżnorodneimożnajezidentyfikowaćzarównonapoziomiekrajowym,jak
iglobalnym.
Systemkierowaniawspółczesnympaństwemjestskomplikowanyipodlega
bardzoszybkimiróżnorodnymprzemianom,którychprzeciętnywyborcaniejest
wstaniezrozumiećidlategozdajesięnadecyzjepartiipolitycznych.Głosząone
jednakróżneideologieiwzorcepolitykispołecznej.Wkonsekwencjiwyborca
dajesięuwieśćkilkunajbardziejwyrazistymsloganomigłosujenatępartię,która
odpowiadajegopolitycznympoglądomisytuacjidochodowej12.Stądteżdajesię
współcześniezaobserwowaćswoisty„wysyp”partiipopulistycznychzarówno
proweniencjilewicowej,jakiprawicowej.Źródłemrozchwianiajestzałamanie
siętradycyjnychstrukturspołecznychcharakterystycznychdlacywilizacjiprze-
mysłowej.Współcześnierozwójspołeczeństwnastępujewwarunkachistnienia
różnychsystemówpolitycznych,kulturowych,atakżeróżnorakichmodelieko-
nomicznych.Takaróżnorodnośćpowoduje,żedemokracjaliberalnadlawielu
państwdawnegoTrzeciegoŚwiataprzestałabyćjedynymmodelempolityczno-
-ustrojowymgodnymnaśladowania.Globalizacjaniewyznaczajednegokierunku
rozwojunawetwówczas,kiedygłównymcelemjestwzrostgospodarczy,acelem
podmiotówekonomicznychnarynkuglobalnymjestmaksymalizacjazysków.Jak
wynikazpraktykikorporacjiponadnarodowych,prosperująonerównieżdobrze
wpaństwach,którepodwzględempolitycznym,prezentująrozwiązaniadalekie
odideałusystemudemokratycznego,wolnościjednostekiinnychcechcharakte-
11A.Brunet,J.Guichard,Chinyświatowymhegemonem?,StudioEmka,Warszawa2011.
12Bezpieczeństwoekonomiczne.Wyzwaniadlazarządzaniapaństwem,red.K.Raczkowski,
OficynaaWoltersKluwerbusiness,Warszawa2012.
