Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Relacjemiędzyglobalnościązmianalokalnościąrozwoju
13
-
małemiastaofunkcjachsamoistnych,tj.ukształtowanych,wyspecjalizowanych
funkcjachegzogenicznych,stanowiącychbazęekonomicznąmałegomiastawy-
znaczającąjegopozycjęwsieciosadniczejorazgospodarceregionuikraju.
Poszczególnetypyfunkcjonalnemałychmiastcharakteryzująsięróżnymstop-
niemwrażliwościnazmianęzewnętrznych-wobecmałegomiasta-warunków
wpływającychnarozwójlokalny,atakżeróżnympoziomemendogenicznejzdolno-
ścireagowanianazmianywmakrootoczeniu.Podstawowym,wspólnymdlamiast
różnychtypów,warunkiemkreującymtakązdolnośćjestzdecentralizowanymodel
samorządugminnegowarunkujący:upodmiotowienielokalnychjednostekadmini-
stracyjnych,ichwyposażeniewkompetencjeiinstrumentynietylkooddziałujące
nasferębieżącegofunkcjonowaniasamorządulokalnego,lecztakżekreującezdol-
nośćwładzyispołecznościlokalnejdostymulowaniarozwojulokalnego,tj.roz-
wojuwsferzegospodarczej,społecznejiprzestrzennejmałegomiasta.Czynnika-
miróżnicującymizdolnośćreagowaniamiastanazmieniającesięuwarunkowania
zewnętrznesąskala,strukturaielastycznośćendogenicznychzasobówlokalnych
kapitałów:naturalnego,rzeczowego,ludzkiegoispołecznego,któresumująsię
wlokalnypotencjałrozwojowy.Siłąsprawczą,źródłempowstaniairozwojuwięk-
szościmałychmiastjestichścisłyfunkcjonalno-przestrzennyzwiązekzlokalnym
otoczeniem,stanowiącymstrefęciążeniadomałegomiasta.Źródłemosłabienialub
zerwaniawięzifunkcjonalnychmiędzylokalnymośrodkiemcentralnymajegooto-
czeniemwiejskimmogąbyćegzogeniczne-względemlokalnegoukładuterytorial-
nego-uwarunkowaniarozwoju,doktórychmożnazaliczyć:
•
modelustrojowypaństwaigospodarki,określającyzakresdecentralizacjideter-
minującejzdolnośćlokalnychjednosteksamorządowychdokreowanialokalnej
politykigospodarczej,społecznejiprzestrzennej;
•
makroekonomicznąiregionalnąpolitykęokreślającąwarunkipodejmowania
działalnościgospodarczejorazfunkcjonowaniamałychiśrednichpodmiotów
gospodarczych;
•
konkurencyjnośćinnychsąsiedzkichośrodkówlokalnychiponadlokalnych(po-
wiatowych);
•
oddziaływanieobszarówmetropolitarnychidużychmiast,naobrzeżachktórych
lokalizowanesącentrahandlowo-usługowe;
•
procesyurbanizacjiwsi,którychprzejawemjestm.in.wielofunkcyjnyrozwój
obszarówwiejskich,stanowiącychkonkurencyjnąwobecmałegomiastaalterna-
tywęlokalizacyjnądlapodmiotówrealizującychfunkcjepozarolnicze;
•
procesyglobalizacjiprzejawiającesięprzestrzennąekspansjąwsferzegospo-
darczej(poprzezglobalizacjęrynków,sektorówiprzedsiębiorstw),społecznej
(wzakresiepolityki,demografii,informacji,kultury,bezpieczeństwaorazuni-
wersalnychzasadiwzorówodnoszącychsiędoróżnychaspektówżycia)oraz
przestrzennej(którychprzejawemsąm.in.efekturbansprawl,triadaglobaliza-
cjiiglobalnewyzwanieekologiczne).
