Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Strukturaksiążkiiopismetody
15
analizydziałańprzemysłufarmaceutycznegodokonałamwięcpodziałuobecnych
wdyskursiebioetycznymargumentównadwiekategorie.
Pierwszakategoriaobejmujetezarzutywobecdziałańsektoralekowego,które
mającharakterkonsekwencjalistyczny10.Nieoznaczatowszakże,żeformułujący
jeautorzyuważająsięzakonsekwencjalistów-wstosowanejprzeznichargu-
mentacjiwidaćjednakpewnecechymyśleniakonsekwencjalistycznegoczyuty-
litarystycznego
11
.Oceniającposzczególnepraktykisektoralekowego,niezwykle
częstowskazujesiębowiemnaichpozytywnebądźnegatywneskutki.Dodatnia
lubujemnaocenatychskutkówwiążesięnatomiastzichwpływemnadobrostan
społeczeństwa-dobrostantenniejestjednakwżadensposóbzdefiniowany.Na
przykładzazjawiskanegatywneuznajesięmiędzyinnymi:korupcję,oszustwo,
ubóstwo,przedwczesnąśmierć,brakmożliwościleczenia,azazjawiskapozytywne:
powstawanieskutecznychterapii,rozwójgospodarczy,zaufaniespołeczne,rozwój
naukowy.Zpewnościąmożnabyłobyprzeprowadzićrygorystyczneutylitarystyczne
rozumowanie,którepokazałoby,wjakisposóbwszystkiewymienionezjawiskada
sięostateczniesprowadzićdostanówsubiektywnegozadowolenialubprzykrości
poszczególnychjednostek,awięcwrezultaciedosumyszczęścia-nietojednak
byłocelemksiążki.Dziękiwykorzystaniuluźnejkonsekwencjalistycznejramy
wpodrozdziałach2.3.1,3.3.1oraz4.3.1.1i4.3.2.1.udałosięnatomiastpokazać,
jakieszanseizagrożeniawiążąsięzpraktykamikomercjalizacjiwiedzy,lobbingiem
oraztymidziałaniamimarketingowymi,którewywołująkonfliktyinteresówlub
przyśpieszająprocesmedykalizacjispołeczeństwa.
Normatywnadyskusjawokółsektoralekowegonieograniczasięjednakdooceny
skutkówposzczególnychpraktyk.Częśćautorówiautorek-anierzadkonawetci
sami,którzyniestroniąodocenypraktyknapodstawieichprzewidywanychkon-
sekwencji-sięgapoargumentacjęoodmiennym,nieutylitarystycznymcharakte-
rze.Odwołujesięonadowewnętrznegoznaczenia,celulubwewnętrznejwartości
praktyk,naktórewpływwywieraprzemysłfarmaceutyczny-ijakotakamożebyć
napotrzebytejpracynazwanaautoteliczną(gr.auto-sam,télos-cel).Jesttodruga
wyróżnionawksiążcekategoriamoralnychargumentówpadającychwbioetycznej
10Więcejnatematkonsekwencjalizmuzob.w:P
.Pettit(red.),Consequentialism,Dartmouth
Press,Aldershot1993;S.Scheffler,TheRejectionofConsequentialism:APhilosophicalInvestigation
oftheConsiderationsUnderlyingRivalMoralConceptions,Oxford,OxfordUniversityPress
1994;S.Darwall(red.),Consequentialism,Wiley-Blackwell,Hoboken,NJ2002;D.Portmore,
CommonsenseConsequentialism:WhereinMoralityMeetsRationality,OxfordUniversityPress,
NewYork2011.
11Więcejnatematutylitaryzmuzob.w:J.Bentham,Wprowadzeniedozasadmoralności
iprawodawstwa,przeł.B.Nawroczyński,PaństwoweWydawnictwoNaukowe,Warszawa1958;
J.J.C.Smart,B.Williams,Utilitarianism:ForandAgainst,CambridgeUniversityPress,Cambridge
1973;J.S.Mill,Utylitaryzm,przeł.M.Ossowska,A.Kurlandzka,WydawnictwoNaukowePWN,
Warszawa2006;P
.Singer,K.deLazari-Radek,Utilitarianism:AVeryShortIntroduction,Oxford
UniversityPress,Oxford-NewYork2017.