Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
84
RENAUDBARBARAS
ciekawostkępsychologiczną,arozdzielenienapodmiotiprzedmiot,choćokazujesię
faktyczniewdoznaniachmojegociaławłasnegozatarte,traktujemyjednakżejakode
iureniezaprzeczalne;alboteżbierzemyowąodwracalność,którąpotwierdzadotyk,na
serio,alewówczasniemożebyćonaprzypisywanajedyniemojemuciałuitrzebado-
puścić[myśl]
4
,żejeślirozdzielenienapodmiotiprzedmiotjestwobrębiemojegociała
nieważne,tomusibyćtakoweipozanim.Wtakiejperspektywie–ajestonawłaśnie
perspektywąMerleau-Ponty’ego
5
–żyweciało(będącnaraziejedynieciałemwłasnym)
niejestjakąściekawostką,leczontologicznymświadkiem,czymśnakształtoknaotwar-
tegonasensbyciabytu.Przeznaczeniemontycznegosensużywegociałajestwięcbycie
przekroczonymwstronęsensubardziejźródłowego.Jakdokonujesiętoprzekroczenie?
Przezrozciągnięciecielesnego,ożywionego(charnel)sposobubycianapodłożeprzy-
należnościmojegociała(corps)doświata.Wistocie,odkądgranicapomiędzymoim
ciałemaświatemniemasensu[rozgraniczenia]ontologicznego,powiedzenie,żemoje
ciałojestwypełnioneczuciem,sprowadzasiędopowiedzenia,żefisamaprzestrzeń
wieosiebiezapośrednictwemmojegociała”
6
,adoznanieodwracalnościdotykowej
jestdoznaniem,dziękiktóremufipodmiotdotykającyspadadorangitego,codotyka-
ne,schodzidopoziomurzeczy,tak,żesamdotykzaczynanależećdoświataijakby
byćwrzeczach”
7
.Tymsamymniejesteśmyjużskłonniumieszczaćuźródłaczucia
podmiotudysponującegojakąśinicjatywą,leczraczejsamświat–skorotoczuciejest
zzasadyzanurzonewciele,atozkoleizanurzonewświecie.Zatemtoniejaczuję,lecz
rzeczyficzująsię”wemnie.Innymisłowy,splątaniepodmiotuiprzedmiotuwobrębie
żywegociaławłasnegozostajeprzypisanesamemuświatupodpostaciązasadniczejnie-
odróżnialnościbytuizjawiska:tak,jakkażdaczęśćmojegożywegociałamożezawsze
porzucićswojecielesnemilczenieistaćsięzmysłowowrażliwą(wsensieczegoś,co
czuje),taksamobytzawszejestzgórypostroniezjawiskowości–ajakiśrodzajbytu,
którytkwiłbywsamymsobiewciszy,byłbypozbawionysensu.Towtymwłaśniezna-
czeniu–tymrazemontologicznym–żywacielesnośćpojmowanajestjakoWidzialność
(Visibilité)inależyjądookreślićjakowidzialnośćwewnętrzną,niebędącąkorelatemaktu
widzenia,leczczymś,cowłaśniedopierorozporządzajegomożliwością.Kiedyuogólnić
4
Nawiasykwadratowe[]pochodząodtłumacza.
5
Alenietylko.HansJonasprzyjmujewLephénomènedelaviepodobną,choćzniecoinnym
nastawieniem.
6
M.Merleau-Ponty,Filozofijegocień,tłum.J.Migasiński,[w:]Fenomenologiafrancuska.Roz-
poznania/interpretacje/rozwinięcia,red.J.MigasińskiiI.Lorenc,Wyd.IFiSPAN,Warszawa2006,
s.171.(WoryginaleSignes,dz.cyt.,przytoczonesłowaniewystępują,jakpodano,nas.176,lecz
nas.210-211.–przyp.tłum.).
7
M.Merleau-Ponty,Widzialneiniewidzialne,tłum.M.Kowalska,J.Migasiński,R.Lis,I.Lo-
renc,Aletheia,Warszawa1996,s.138.
