Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TRZYZNACZENIAPOJĘCIAfiŻYWECIAŁO”
83
Odkrycieodwracalnościdotykuwprowadzanasworyginalnysensbycia,któryopi-
sywanodotychczasjedynienegatywnie
3
,aktóryjestwłaśniepierwszymznaczeniemży-
wegociała.Całatrudnośćpoleganaprzyswojeniusobietegoszczególnegosensubycia,
nadocenieniujegoznaczeniabezpowracaniaukradkiemdokategorii,któreprzezpo-
jęcieżywegociałazostaływyeliminowane.Żyweciałojestniczyminnymjakwłaściwym
siedliskiemdoświadczenia,oiletawrażliwośćzmysłowa,którąonoprzejawiawobec
samegosiebie,jestjedynieszczególnąodmianąjegowrażliwościzmysłowejnato,co
nimniejest,acowpierwszympodejściumożnanazwaćfiświatem”.Otóżujętaztego
punktuwidzeniaodwracalnośćdotyku,dziękiktórejcielesnysposóbbycianajpierw
fidajesię”nam,oznacza,żedoświadczenieświatazistotyobejmujefundamentalną
przynależnośćdotegoświata.Powiedzenieodotyku,żejestonzistotyucieleśniony,
touznanie,żeczuciejestjakbyprzerzuconelubodesłanenastronętegowłaśnie,co
jestodczute.Innymisłowy,doświadczeniezmysłowe,któregowzorcowąodmianąjest
tutajdotyk,charakteryzujesiępewnegorodzajuzasadnicząiterowalnością:wrażli-
wośćzmysłowapozwalapojawićsięświatutylkodlatego,żezgóryjestpojegostronie;
wchodzącwrelacjętylkozpozoruparadoksalną,należyonazgórydotego,cowszak
dopierokonstytuuje.Wrażliwośćzmysłowabyłabyjakimśpoziomemzerowymświata
wtymsensie,wjakimzerojestzarazempierwszązliczbiczymśinnymniżliczba:
niejestonaświatem,ajednakjestjużpojegostronie,jestwięcrównocześniepoobu
stronach–takjakkrokwstronęświata,którybyłbyzarazemkrokiemwświecie.To
właśnietędziwnąiterowalnośćdajenamprzedewszystkimdoprzemyśleniażyweciało
własne–iterowalność,dziękiktórejpodmiot(botrzebaprzecieżprzyjąć,żeto,cosię
pojawia,pojawiasiękomuśś)angażujesię,bytakrzec,wto,cowidziiwykraczapoza
samegosiebielubraczejegzystujenamodłęprzewyższaniasamegosiebie,czyteżwy-
przedzaniasiebiesamego.Sensbyciażywegociałajestsensemźródłowejuprzedniości
(avancéeoriginaire),któraodkrywapenetrowanyterenwtrakciemarszrutyipenetruje
gowtrakcieodkrywania;którazgóryzakładato,coukazujejakoteren,naktórym
samasięustanawia.Owauprzedniośćjestczymśgłębszymniżpodziałnaspostrzeganie
iruchyobiektywne,ponieważodsłaniaonacoś,przybliżającsiędotegoiwnikawgłąb
tego,corozjaśnia.Takiotojestsensbyciategoontycznegożywegociałaodkrytegoprzez
fenomenologięitowłaśnietrzebabędzieprzemyśleć.
Odchwili,wktórejdoceniasiękrytyczneznaczenieontycznegopojęciażywego
ciała,nieuniknionejestwkroczenienadrogęreorganizacjiproblematykiontologicz-
nej.Wjakimśsensietrzebawybraćjednozdwojga.Albonadaltkwimywtradycyj-
nychramachontologicznychitraktujemywówczasodwracalnośćjedyniejakopewną
3
Merleau-Ponty,wśladzaHusserlem,defniujegojakofirzeczczującą”,fipodmiot-przed-
miot”.Por.Signes,dz.cyt.,s.210.
