Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
natymzjeździeznalazłsięprzypadkiem,czyteżpojechałtamjakokorespondent,
którynapiszesprawozdaniedla„Steru”?Niewiemy,czyKoszutski,zasiadającwza-
rządziePolskiegoStowarzyszeniaRównouprawnieniaKobiet,rzeczywiściemusiał
mierzyćsięzdystansemKuczalskiej-Reinschmit,cowyraziłaPachucka,cytującopi-
nięredaktorki„Steru”:„[J]estbardzoniebezpiecznąrzecząmiećwśródsiebietakich
jedynaków,jakimbyłwówczasp.StanisławKoszutski,mążp.LudwikiJahołkow-
skiej”22.Czytaopiniatotylkoniewieleznaczącakwestiawchwilidzieleniasięorga-
nizacjikobiecychpodwodząCecyliiWalewskiejiwspomnianejPaulinyKuczalskiej-
-Reinschmit?AjakwyglądałyrozmowyrodzeństwaPetrażyckich,małżonkówSkim-
borowiczów,Koszutskich,Bujwidów?Czytekstysojusznikówsprawdzałyichpart-
nerki?Amożetetekstyzawierająichmyśli,koncepcje?RelacjęKazimieryzdomu
KlimontowicziOdoBujwidaodsłaniająpamiętnikibakteriologa.Ichtreśćomówi-
łemwjednymzrozdziałówEmancypantówiEmancypatorów.Opublikowanetutajtek-
styniezawierająodpowiedzinapowyższepytania.Podobniearchiwa.Tetakżemil-
czą.Pozostajądomysłyiwyobraźnia.Wtymwymiarzeówprojekttakżekwalifikować
możnajakoporażkę.Gorycz,towarzyszącazbytpóźnymbadaniomwątkówemancy-
pacjiPolek,przebijaprzezwspomnianejużpamiętnikiOdonaBujwida.Ten,w1932
roku,wkontekściebadańpraczmarłejKazimieryBujwidowej,pisałnastępująco:
ByłtuwczorajdrHulewiczzpoleceniaprof.Kota,proszącodostarczeniemudokumentów
dotyczącychTwojejdziałalnościwkierunkuoświatowymiruchukobiecegowKrakowie
idawnejGalicji,mówiąc,żedziałalnośćtabyłanaprawdęczołowaizasługujenaomówie-
nie.Byłonjużraztutajiprosiłotosamo.Terazudzieliłemmuniektórychzeznalezionych
rzeczyprzezCiebienapisanychiogłoszonychdrukiem.Prosiprzedewszystkimonotat-
kirękopiśmiennedotyczącezjazduzr.1894,aleniewiem,gdzietegoszukać.Jużchcia-
łemiśćdoTwojegopokojuzapytać,gdzietomasz…Częstomisiętotrafia,gdyczegośna-
glepotrzebuję.[…]
Zapytałem[Hulewicza],dlaczegoniezgłosiłsięwcześniej,gdymusamamogłabyśdać
wskazówki,codoswojejobszernejdziałalności,którątakwcześnieprzerwałaś.Byłabyś
rada,żeTwojarobotanieposzławzapomnienie,aledaławidoczneślady.Zawszemówiłaś
domnie,żejużoTwojejpracyzapomniano.Niezapomniano.Nie,terazwidać,żewpływ
Twójbyłwielki23.
WtymmiejscunieszacujęjednakwpływudziałańsojusznikówPolekwalczących
oswojeprawa.Podkreślamtylkofakt,iżzadanepowyżejpytanianieznajdąodpo-
wiedzi.Powtórzę-pozostająhipotezyiwyobraźnia.
22R.Pachucka,Pamiętnikizlat1886-1914,wstępiobjaśnieniaJ.Hulewicz,Wrocław1958,s.145.
23O.Bujwid,Osamotnienie.Pamiętnikizlat1932-1942,Kraków1990,s.28-29.
28rWPROWADZENIE
