Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edukacjamedycznadostosowanadowiekupacjenta,kształtującamyślenie...
5
sąbranepoduwagęprzypodejmowaniudecyzjiklinicznych.Istniejewieledowodów
wskazującychnarolęzmianbiomolekularnychwprocesachchorobowychzwiązanych
zpatologicznymprocesemstarzenia.Wostatnichlatachbadaniadotyczącestarzenia
się,senescencjiimolekularnychpodstawchoróbdostarczyływielumożliwościłatwego
dozastosowania,niezawodnegoinieinwazyjnegopomiaruzwiązanychzwiekiemzabu-
rzeńregulacyjnych.Naukaostarzeniurozwijasięszybkodziękizaawansowanymposzu-
kiwaniomzestawówbiomarkerówwiekubiologicznegowstosunkudokalendarzowego9,
atakżedziękigeronauce10(Ferrucciiwsp.,2017).Gerontologiamedyczna,geriatriaime-
dycynastarzenia11sącorazbardziejosadzonewnauceostarzeniuicorazbardziejsię
uzupełniają(Walstoniwsp.,2017).Zdrugiejstrony,nawetnanajlepszyalgorytmdecy-
zjiklinicznychustarszychpacjentówzwielochorobowościąnegatywniewpływaćmoże
brakinformacjiozachodzącychzmianachbiomolekularnychwprocesiestarzenia12,ma-
skowanymniedożywieniu13,stresieoksydacyjnymczyupośledzonejreakcjiadaptacyjnej
(Ames,2006;Sies,2017).Wtypowymdlastarościheterogenicznymkontinuumprzecho-
dzącymodintegralnościnarządowejdopatologiipojawiająsięlicznezmiany,któreróż-
niąsięmiędzyosobniczo,wynikajązróżnychmechanizmówiwzwiązkuztymprowa-
dządotrudnychdoprzewidzeniakonsekwencjiklinicznych.Wgruncierzeczyzmiany
związanezwiekiem,przezswojąróżnorodność,zasługiwałabynaatlasobejmującypo-
nad3000pozycji(Craigiwsp.,2015).Złożonośćprocesustarzeniasięigeriatriiwymaga
zatemsystematycznegouwzględnianiaiwłączaniawieloprzyczynowościorazryzyka
śmiertelnościdopodejmowaniudecyzji,atakżeprowadzeniabadań.
Wrazzogromnympostępemmedycynywostatnimstuleciudochodzidonieustan-
negowzrostuliczbyiodsetkaosóbstarszych,zwłaszczaznajstarszychgrupwiekowych,
któreznaturysąwrażliwe(ang.vulnerable)icharakteryzujejewielochorobowość.Zde-
cydowanawiększośćosóbnajstarszychtotzw.ocaleni(ang.survivors)lubspóźnieni
(ang.delayers)14,tj.odpowiedniotacy,którzyosiągajązaawansowanywiekmimowielu
choróbitacy,którzychorująnachorobyprzewlekłedopierowpóźnymokresieżycia.
9Dotyczytoposzukiwaniamarkerówpozwalającychokreślićwiekbiologicznylepiejdefiniujący
nasileniezmianwynikającychzprocesustarzenianiżwiekkalendarzowy(przyp.tłum.).
10Geronaukazajmujesięzrozumieniemmechanizmów(napoziomiegenetycznym,molekularnym
ikomórkowym),któresprawiają,żestarzeniesięjestgłównymczynnikiemryzykawieluchorób
przewlekłych(przyp.tłum.).
11Chodzituoposzczególnedziałymedycyny,alezograniczeniemdopacjentówstarszych,awięc
będzietonp.kardiologiageriatryczna,nefrologiageriatrycznaitd.(przyp.tłum.).
12Zmianytemogąbyćuposzczególnychosóbwróżnymstopniuzaawansowania,dlategonależy
braćjepoduwagę(przyp.tłum.).
13Naprzykładniedożywienieupacjentazotyłością,któregoczęstoniebierzesięwcalepoduwagę
(przyp.tłum.).
14OkreśleniaodnosząsiędokoncepcjiJ.Evert,którapodzieliłabadanychprzezsiebiestulat-
kówna3kategorie:nsurvivors”(ocalonych),czylitakich,którzywprawdziezachorowaliprzed
80.rokiemżycianachorobyprzewlekłeiczynnikiemryzykajestdlanichwiek,alemimotoudało
imsiężyćdługo,ndelayers”(spóźnionych),czylitych,uktórychchorobyprzewlekłepojawiłysię
dopieropo80.rokużyciaoraznescapers”(uciekinierów),awięcosoby,którymudałosiędożyć
do100latbezchoróbprzewlekłych(przyp.tłum.).
