Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Zawarcieuniibrzeskiej-dodzisiajbudzącejwnauceprzeróżne
dyskusje-doprowadziłodozmianysytuacjiwyznaniowejwdaw-
nejRzeczypospolitej.Obokjedynegodotychczasprzedstawiciela
tradycjibizantyńskiej,tj.prawosławia,naterytoriumpaństwapol-
sko-litewskiegopojawiłasięCerkiewunicka.Jejfunkcjonowanie
podlegałoróżnymbadawczymweryfkacjom,niewolnymodstron-
niczościpodyktowanejnarodowościąlubwyznaniemhistoryków.
Zjednejstronywidzianowniejpomostkulturowo-religijnymiędzy
WschodemaZachodem,azdrugiejprzejawlatynizacjilubokcy-
dentalizacjiCerkwi,zarzewiekonfliktówinarzędzia,zapomocą
któregodążonodoosłabieniapozycjiprawosławiawRzeczypo-
spolitej.
WświetlenowszychustaleńCerkiewunickazyskałapodmioto-
wośćnadającąjejcharakterodrębnegoisamodzielnegotworureli-
gijnego,mającegowłasnąhierarchię,kleriwiernych.Przezpojęcie
latynizacjilubokcydentalizacjizaczętorozumiećzmianęśrodka
przekazunałożonegonastarąruskątradycjęCerkwiwschodniej1.
Środowiskounickiewytworzyłowłasnydorobekpiśmienniczy,
świadomośćodrębnościeklezjologicznej,potrafłotakżepozyski-
waćdoswejstrukturyelementymająceistotneznaczeniedlajego
rozwoju2.
1
A.Gil,Chełmskadiecezjaunicka1596-1810.Dziejeiorganizacja,Lublin2005,
s.8-12.
2
E.Ozorowski,Eklezjologiaunickaposynodziebrzeskim(wykładprzedstawionyna
sympozjumnaukowymwDiecezjalnymInstytucieTeologiczno-PastoralnymwOpolu
4V1992r.),„StudiaTeologiczne”1992,t.10,s.87.
9
