Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
otworzyłpasmogreckichsukcesów,aPlatejejeskończyły,toSalamina
„uczyniłaGrekówgorszymijakoludzi”.Ponad100latpobitwie
PlatonpostrzegałSalaminęjakopunktzwrotnynadrodzerozwoju
wczesnejkulturyzachodniej.PrzedSalaminąwgreckichpaństwach-
miastachcenzusmajątkowydecydowałoprawieudziału
wgłosowaniach,awwojnachuczestniczyliwyłącznieci,którychstać
byłonanabycieekwipunkupiechura;obywateleniebyli
opodatkowani,państwoniemiałostałejflotyiniedążyłodopodbojów.
Zasadyteokreślaływolnośćirównośćwpojęciumniejszości
społeczeństwa,któraposiadaładużemajątki,wykształcenieiziemię.
PrzedSalaminąistotąpolisniebyłarównośćdlawszystkich,ale
szukaniecnótmoralnychdlawszystkichpodkierunkiemodpowiednio
wykwalifikowanychiutalentowanychludzimającychpodobne
poglądy.
Platon,ArystotelesiwiększośćgreckichmyślicieliodTukidydesa
doKsenofontaniebylizwykłymizwolennikamielitaryzmu.Postrzegali
zagrożenie,jakienieodłącznieniosłyzesobąswobodaidostatek
wypływającezradykalniedemokratycznychrządów,wolnościsłowa
iwolnegorynku.Wedługtegorygorystycznegopoglądu,bez
wrodzonejpowściągliwościiwyczuciarównowagipolisstworzyłaby
obywatelazaabsorbowanegosobą,skrajnegoindywidualistę,
niezainteresowanegoanidziałaniaminarzeczwspólnoty,anicnotą
moralną.Cowięcej,konserwatyściuważali,żerządpowinienopierać
sięnawiększościgłosówtylkowykształconychiświadomych
obywateliwypłacalnychfinansowo.Wojna–jakpodMaratonem
iPlatejami–powinnasłużyćobronieprawdziwejwłasności,tej
ziemskiej,iwymagaćżołnierskiejodwagi,anietylkoprzewagi
technologicznejczyliczebnej.Obywatelepowinnimiećwłasne
gospodarstwa,posiadaćbrońiodpowiadaćzawłasnegospodarcze
bezpieczeństwo,niezaśszukaćpracynajemnej,funkcjipaństwowych
czytytułówurzędniczych.WioślarzespodSalaminyzmienili
towszystkowciągujednegopopołudnia.
GdyMorzeEgejskiestanęłootworempowycofaniusięperskiejfloty
spodSalaminy,aAteńczycystalisięawangardągreckiegooporu,
radykalnademokracjaiobaleniestarejpolisznalazłysięwzasięgu
ręki.FilozofowiemoglinienawidzićSalaminy,aletoonaocaliła
Grecję,podobniejakbiedacypodwodząTemistoklesaniezrujnowali
kraju,alegoodnowili.
Podprzewodemhałaśliwegoateńskiegodemoswyłoniłsięnowy,
bardziejdynamiczny,ekscytującyiwpewnymsensiezuchwały
