Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Gatunekjakokategoriaspołecznojęzykowa
41
Wyrazemwładzyiautorytetusąteżaktydeklaratywne,ustana-
wiającerzeczywistośćprawną,przepisy,decyzje,powoływanieorganów,osób
nastanowiska,dopełnieniafunkcjiitp.Wyrażanesąwczasieteraźniejszym
trybuorzekającego;1.osobaliczbymnogiej,tzw.pluralismaiestatis,podkreśla
zarównoautoryteturzędu,stanowiska,jakirównośćmówiącego,złączonego
zogółemobywateliwobecprawaorazjegocharakterporte-paroledoktryny.
Modalnośćwyrażarelacjęhierarchicznąnadrzędności1podrzędności
podmiotówzwiązanychkontraktemprawnym(np.musieć,obowiązywać,sank-
cjonować,obligować,zmuszać,miećpowinność,pozwalać,nakazywać,zaka-
zywaćitd.).Ramamodalnazawierającaczasownikiperformatywne(np.woli-
tywne)jestrównieżwyrazemnormyregulującejstosunkimiędzyprawodawcą
aprawobiorcą.
Napoziomieorganizacjiscenografii(formy)problemhierar-
chiiważnościprzepisów,porządek,jednoznaczność,argumentacyjnośćitp.wy-
rażająsięwukładzietekstu,jegopodzialenazwięzłe,sucheinformacjepodane
wformiesekcji,artykułów,paragrafów,zwyraźniezaznaczonymimetateksto-
wymiodsyłaczamidonormy.Oszczędnośćsłówjestnajlepszymwyrazemmak-
symyGrice’adotyczącejilości(formuły,elipsy,równoważnikizdań,skróty,
sigla...).
Nazakończeniejeszczerazwartopodkreślićmocnewiązanieczynników
społecznychijęzykowychwdyskursie,któryjestichjednością,atymsamym
wgatunku,będącymrealizacjądyskursu.Takiebyłozałożeniepoznawczeni-
niejszegoartykułu,podsumowanekrótkąegzemplifikacjąizomorfizmuobuwy-
miarów.
Literatura
BOKSZAŃSKIZ.,PIOTROWSKIA.,ZIÓŁKOWSKIM.,1977:Socjologiajęzyka.Warszawa.
CHARAUDEAUP.,1983:LangageetDiscours.Elémentsdesémiolinguistique.Paris.
CORNUG.,1990:Linguistiquejuridique.Paris.
ECKKRAMMERE.M.,2009(2002):Czypotrzebujemynowegopojęciatekstu?W:
BILUT-HOMPLEWICZZ.,CZACHURW.,SMYKAŁAM.,red.:Lingwistykatekstu
wNiemczech.Problemy,pojęcia,perspektywy.Wrocław,s.3161342.
GAJDAS.,2004:Językadministracyjno-prawnywperspektywiejęzykoznawczejiprawo-
znawczej.W:MALINOWSKAE.,red.:Język,prawo,społeczeństwo.Opole,s.19131.
GIZBERT-STUDNICKIT.,1986:Językprawnyzperspektywysocjolingwistycznej.Warsza-
wa1Kraków.
GIZBERT-STUDNICKIT.,2004:Sytuacyjneuwarunkowaniejęzykowychwłaściwościtek-
stówprawnych.W:MALINOWSKAE.,red.:Język,prawo,społeczeństwo.Opole,
s.37148.
