Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BożenaWitosz
Katowice
Interakcyjnymodelrelacjigatunkuidyskursu
wprzestrzenikomunikacyjnej
Jednązniewątpliwychprzyczyndynamicznego,awostatnimokresienawet
ndramatycznego”1rozwojuteoriitekstujestnaturaprzedmiotujejpoznania.
Oniejasnymstatusiepojęciantekst”pisanowpoczątkowymokresiebadańteo-
riotekstowych,wczasachichpełnegorozkwitu,atakżedzisiaj,gdyjednostka
ta,należącdogronawspólnychkategoriinajnowszejhumanistyki,stajesię
miejscemspotkaniaijednocześnierywalizacjiróżnychbadawczychpunktów
widzenia(por.:DOBRZYŃSKA,1993:9111;2005;WITOSZ,2009a,b)2.Niestabil-
nośćkategorialnątekstumożnazauważyćzarównowówczas,gdyprzyjmiemy
szerokąperspektywęoglądu,porównującjegokonceptualizacjewyrosłewob-
rębieposzczególnychdyscyplin(lingwistyki,teoriiliteratury,filozofii,estetyki,
socjologii,retoryki,psychologii),jakiwtedy,kiedypozostającwgranicach
jednegoparadygmatu(najbardziejowocnymteoretycznieiinterpretacyjniepo-
zostaje1ujmująctozdzisiejszejperspektywy1komunikacjonizm),skupimy
uwagęnahistoryczniezmiennymsposobieprofilowaniaobiektubadań.Jużpo-
1Mamnauwadzesytuację,wjakiejznalazłasięlingwistykatekstupoukonstytuowaniusię
nowejdyscyplinybadańnaddyskursem,orazwypowiadanezróżnychpozycjimetodologicznych
sądy,iżnowadyscyplinazagroziłaautonomiiirozwojowibadańnadtekstem.Więcejpiszęotym
wartykule:Lingwistykatekstu1stanaktualnyiperspektywy(WITOSZ,2007).
2Naniejasnystatustekstuzwracanonajczęściejuwagę,relatywizującgodokategorii
wypowiedzi.Tekstbyłpojmowany(zaRicoeurem)jakojednostkaoderwanaodsytuacjikomuni-
kacyjnej,wyposażonawautonomięsemantyczną.Zwolenniczkądualizmu:wypowiedź(usy-
tuowana)itekst(autonomiczny,niezależnyodsytuacjinadaniaiodbioru)jestnanaszym
rodzimymgruncieJaninaLabocha(por.LABOCHA,2008).Jestemjednakzdania,żeprzyjęciekon-
cepcjitekstujakojednostkikomunikacjiznositęopozycję,nadającrównocześnietekstowicha-
rakterjednostkizanurzonejwkontekście(wramachinterpretacyjnych).Więcejotympiszę
wpracach:Teksta/idyskurswperspektywiepolskiejtradycjibadańnadtekstem(WITOSZ,2009b)
orazDyskursastylistyka(WITOSZ,2009c).
