Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
AleksanderWilkoń
kostałosięmożliwe,nawetwystąpienienurtówantypoetyckichiniszczących
strukturywerbalne,jakwprzypadkutzw.poezjikonkretnej.
Wlatachsześćdziesiątychmodnystałsięwpoezjitekstprzypominający
poemat,właściwieantypoemat,złożonyzezlepkucytatów,m.in.ogłoszeńpra-
sowych,reklam,fragmentówstarychpiosenekitd.nPoematy”takiepisałTa-
deuszRóżewicz.Ilustrowałyoneistnienienśmietnikakultury”wśrodowiskach
urbanistycznych.
InnątendencjęantypoetyckątworzyłyniektórewierszeIreneuszaIredyń-
skiegoiRafałaWojaczka,przekraczającewsposóbdrastycznykonwencjetur-
pistycznewpoezjitwórcównWspółczesności”.
Wanalizachiinterpretacjachpoezjipo1956rokuprzestanowogólemówić
ogatunkachiformachpoetyckich.Wkrótcewzorcepoezjizaczęłyfunkcjono-
waćnaobszarzepowieściidramatu.Powstałyantypowieściiantydramatylub
zlepkiróżnychgatunkówprozyidramatu.Natymobszarzerównieżwystąpił
kryzysgatunkówirodzajówliterackich,coprzyczyniłosiędokryzysupoetyki
idyscyplinpokrewnych.JeszczeKrzesłaIonescoiCzekającnaGodotatwo-
rzyływmiaręprzejrzysteiwyrazisteprzykładyantydramatów.
Jakąnazwąokreślićliczneprzykładytekstów,tworzącychjużgatunkową
klasętekstów,którewsposóbświadomyburzyływszystkoto,cowlitera-
turzebyłołademinadorganizacją?Wydajesię,żeuporządkowanienieładu
ichaosujestmożliwe.Trzebajednakwyjśćpozadotychczasowekryteriawyod-
rębnianiagatunkówliterackich.
2.
Czymożnaporządkowaćcoś,coznaturyrzeczyjestniełademlubciążydo
nieładu,coś,coburzykonwencjetradycjiizasadyspójnościtekstu,coś,cowy-
rażaXX-wiecznąskłonnośćdoutworówbezpoczątkuikońca,konstrukcji,bez
fabuły,anawetfigurdeskrypcji?Trzebapamiętać,iżwspółczesneantygatunki
iantyrodzajemotywująsięciąglenatleliteraturywmiaręnormalnejiauten-
tycznieodkrywczej.Podobniejakformydewiacyjnewjęzyku,sąoneczytelne
natleformtradycjiinatletego,coprzeważajednakwliteraturzewspółcze-
snej.Zdecydowanawiększośćtychutworówżywisięwzorcamiiprototypami
literatury,jestodnichcałkowiciezależna.Dramat,wktórymniedziejesięnic,
będziefunkcjonowałtylkonatlepamięciodramatach,wktórychakcja,intry-
ga,zmianyscenipostacinależądojegozwykłychskładników.Antyliryk,
wktórymnawetodrzuconosegmentacjęwersową,będzieodwoływałsiędo
wierszyprezentującychokreślonąstrukturęwersyfikacyjną.
Historiagatunkówznaprzykładytakichlicznychtransformacjidanegomo-
delugatunkowego,które,jaknp.prowansalskaalba,prowadziłydopowstania
