Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AleksanderWilkoń
Katowice
Ogatunkachniemającychnazwy
Komunikat
1.
Świadomośćgatunkowaniezawszeidziewparzezliczbąicharakterem
istniejącychwdanejepocegatunków.Zwyklejestniepełna,opartanatradycyj-
nejliściegatunków,uznanychprzeznormatywnepodręcznikizpoetykiireto-
ryki.Gatunkinowe,innowacyjne,musząistniećjakiśczaspozaobowiązu-
jącymitypologiamigatunków.Niemającenazwyiniebędącepoprostu
opisanymi,sąbytamiinpotentia.OdXVII1XVIIIwiekutrudnobyłoonową
nazwędlanich,używanowięcprzeważniestarejnazwyogólnej(np.poemat,
powieść),dodającdoniejprzymiotnąprzydawkętypu:poematpodróżniczy,
powieśćkryminalna,powieśćpsychologiczna,autotelicznaalbopoprostu
nnowapowieść”(jakwprzypadkulesneawauxromanszpołowyXXwieku
weFrancji).
Częstojestteżtak,iżnowygatunekwogólenieuzyskujenazwylubokre-
ślasięgokilkomanazwami,coopóźniaprocesjegokrystalizowaniasię
wświadomościkrytykówiodbiorców.
WliteraturzeXXwiekunasiliłosięzjawiskorozpadaniasięwieluformge-
nologicznychwpoezji,prozieidramacie.Stałosiętobardzoważnymwyzwa-
niemnietylkodlaautorówiczytelników,aletakżedlabadaczy.Genologia
oorientacjilingwistycznejisemiologicznejzaczęłaoddalaćsięodliteratury,
skupiającsięnagatunkachużytkowych,utrzymującychwciążklarownąstruk-
turęistabilnyzespółwyznaczników.
Rozpadgatunkówjestwidocznyszczególniewpoezjiwspółczesnej,wktó-
rejnaszerokąskalęwystąpiłytendencjepolifoniczne,wielogłosoweisynkre-
tyczneorazdalekoidącestylizacjenagatunkiprozatorskieiużytkowe.Wszyst-
2*
