Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TadeuszZieliński:Funkcjonowaniebezzałogowychsystemówpowietrznychwsferzecywilnej
formacjeobronne4.Wczasachnowożytnychbezzałogowestatkipowietrzne
mogływykonywaćlotyautonomicznelubbyćzdalniesterowane,naśladując
manewrywykonywaneprzezzałogowemaszyny.Równieżnazwaprzypisana
dobezzałogowcówzmieniałasięnaprzestrzenilat,uwzględniającpotrzeby
sferymilitarnej,cywilnej,władzlotniczychczyproducentów.Torpedylotnicze,
zdalniesterowane,sterowaneradiem,zdalniekontrolowane,autonomicznie
sterowane,bezpilotowepojazdy,bezzałogowestatkipowietrzne,drony–to
tylkoniektóreokreślenia,opisującelatającemaszynybezpilotanapokładzie,
którepojawiłysięnaprzestrzeniostatnichkilkudziesięciulat.
Należyzauważyć,żewpoczątkachrozwojulotnictwaideastatkupo-
wietrznegobezpilotanapokładzieuważanabyłazarozwiązanieidealne,po-
zwalającenauniknięcieryzykazwiązanegozutratążycialubewentualnym
kalectwem,gdyżtestowanemaszynybyłybardzoeksperymentalne.Przykła-
dowoniemieckipionierlotnictwaOttoLilienthalwlatachdziewięćdziesiątych
XIXwiekuprzeprowadzałpróbynaróżnychmateriałach,chcącuzyskaćdla
swoichbezzałogowychszybowcówjaknajmniejsząmasę.Skutkowałotoko-
niecznościąwykonywaniawielulotówbezszkodydlapilota,aktórezpilotem
napokładziemogłybyskończyćsiętragicznie.Zdrugiejstronywtamtymcza-
sienieznanoskutecznychmetodsterowanialatającymimaszynami,dlatego
zdecydowano,żenapokładziedanegostatkupowietrznegopowinienznajdo-
waćsięczłowiek,którybędziezdolnydosterowaniastatkiempowietrznym.
Kolejnebadaniabyłyzatemściślezwiązanezlotnictwemzałogowymiprzy-
niosłypierwszeofiarywludziach,jakmiałotomiejscerównieżwprzypadku
OttoLilienthala,któryzginąłw1896roku,testującswójszybowiec.
SukcesbraciWrightiichpierwszylotstatkiempowietrznymcięższym
odpowietrzawkontekścierozwojulotnictwabezzałogowegouznaćmożnaza
wydarzenieprzełomowezewzględunamożliwościtechnicznezwiązane
zkontrolowaniem(pilotowaniem)samolotu.Byłtojedenzkluczowychproble-
mówniezbędnychdorozwiązania,abywpełnipanowaćnadstatkiempo-
wietrznym.Kontrolowanieobiektupodczasprzemierzaniaprzestrzenipo-
wietrznejstanowiłoprzedmiotwielupróbówczesnychpionierówlotnictwa,
któreczęstokończyłysięniepowodzeniem.Dopieropopierwszymlociebraci
Wrightnastąpiłoprzyspieszenierozwojukonstrukcjilotniczych,wtymsku-
tecznysposóbsprawowaniakontrolinadstatkiempowietrznym.Wymagania
wstosunkudostatkówpowietrznych,któreprzyniosłaIwojnaświatowasta-
nowiłykolejnykrokimilowywrozwojukonstrukcjilotniczych(płatowca,silnika,
konfiguracjiskrzydeł,itp.),alewdalszymciąguskutecznesprawowaniekon-
trolinadstatkiempowietrznymstanowiłojedenzkluczowychproblemówdo
4Ch.Jarnot,History,[w:]R.K.Barnhartiin.(red.),IntroductiontoUnmannedAircraft
Systems,CRCPress,BocaRaton2012,s.1.
14
