Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MariuszLamprecht
skich.W1807r.IgnacyStarzyńskiosadziłrękodzielnikówwswojej
wsiOzorków(prawamiejskiew1816r.).W1817r.RafałBrato-
szewskinagruntachwsiBrużycazorganizowałosadęAleksandrów
(prawamiejskiew1822r.).W1819r.StefanZłotnickizałożył
,,osadęfabrycznąwewsiZduńskaWola(przywilejmiejski
w1825r.),aKlemensiJózefaZakrzewscywyznaczylikolonię
rzemieślnicząwPoddębicach(prawamiejskieodzyskanew1822r.,
potymjakwdrugiejpołowieXVIIw.Poddębicespadłydorangi
wsi).W1821r.MikołajKrzywiecOkołowiczwyodrębniłzareału
wsiŻabiceWielkieobszarnaosiedlesukienniczeKonstantynów
(prawamiejskiew1830r.).
Jednocześniewielemiastiosiedlimanufakturowychnieprze-
kształciłosięwsiedzibywielkiegoprzemysłu.Jednaznajstarszych
manufakturwełnianychwregionie,założonaw1787r.wLutomier-
sku,upadłapodrugimrozbiorzeiniewpłynęłanadalszelosymiasta,
którewegetowałodo1870r.,kiedytostraciłoprawamiejskie.
PodobniejeszczestarszamanufakturalnianawŁowiczu,istniejącaod
1778do1794r.,niezmieniłacharakterumiasta.Efemeryczne
manufakturywPoddębicachiStrykowieorazpróbyuprzemysłowie-
niaTuszynanieuchroniłyichodutratyprawmiejskich.Niepowiodły
sięrównieżpróbyuprzemysłowieniaŁaskuw1832r.iNowego
MiastanapoczątkudziałalnościKrólestwaKongresowego.Manufak-
turasukienniczawRawieMazowieckiej(czynnawlatach1827–1833)
orazwcześniejsza,jeszczezczasówKsięstwaWarszawskiego,
wSkierniewicach,niewpłynęłynalosytychmiast.Nieudanepróby
założeniamanufakturodnotowanorównieżwŁęczycy,Sieradzu,
Przedborzu,Uniejowie,Wieluniu,Brzezinach,Łasku.
Istotneznaczeniewograniczaniurozwojuprzemysłuwmałych
miastachmiałopozostawaniewcieniuinnych,lepiejrozwiniętych
gospodarczomiast(np.TuszynwpobliżuŁodziiPabianic,Ka-
mieńskpołożonypomiędzyPiotrkowemTrybunalskimiRadom-
skiem).Nakondycjęgospodarcząniektórychmiast,wtymnarozwój
naichterenieprzemysłu,wpływmiałatakżeograniczonadostępność
komunikacyjna.Leżącenauboczu,zregułynieuprzemysławiane
miasteczkatraciłynaznaczeniu.