Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
42
wydająsięzgadzać.NigdyHenrykIVniedoświadczyłpasjitaksilnej[…]”76.
Równieżpotomniprzyjmowaliwersjęomiłosnymszaleństwiewładcy77.Na
wieśćoucieczcekuzynakrólmiałwykrzyknąć:fl[…]jestemzgubiony[…]”78,
poczymrozważał,czyKondeuszchcezamordowaćmałżonkę,czywywieźć
jąpozagraniceFrancji.Tenokrzykidalszesłowasugerująnietylezłamane
serce,ileobawy,co,wsensiepolitycznym,możewyniknąćzzamiesza-
nia.Gdynadeszławieść,żeuciekinierzyznaleźlisięwBrukseli,nadworze
paryskimrozpoczęłysięstaraniaoopanowaniesytuacji.Sprawującywładzę
wNiderlandachhiszpańskicharcyksiążęLeopoldiIzabelaKlaraEugenia,
obojezroduHabsburgów,bylizakłopotanisytuacją.Obawianosięwręcz
atakuzestronyFrancjiitoprawdopodobnieniezpowodupięknejKaroliny
Małgorzaty,leczwłaśnieprzezpierwszegoksięciakrwi,którybezzezwole-
niasuwerenaopuściłterytoriumFrancji.Ztegowzględuzapadładecyzja,
żeksiężnamożepozostać,alejejmałżonekpowinienopuścićNiderlandy.
ZatemKarolinaMałgorzatazatrzymałasięwBrukseliuswejszwagierkiEle-
onoryijejmężaFilipaWilhelmadeNassau.Wartododać,żedostrzeżono,iż
stosunkipomiędzymałżonkamiCondéwcaleniebyłydobre,awyjeżdżając
zBrukseli,książęnawetniepożegnałsięzżoną.UdałsiędoKolonii.Nato-
miastksiężnanadalkorespondowałazHenrykiemIV,którywzywałjądo
Paryża,awjejotoczeniuopowiadanosięzapowrotemdoFrancji.Opowrót
córkidokrajuzabiegałrównieżjejojciec.Wkrótcepojawiłsięnowypowód,
dlaktóregoksiężnapowinnawrócićdoFrancji,mianowiciekoronacjaMarii
Medycejskiej.WtymsamymczasieKondeuszudałsiędoMediolanu,gdzie
zostałprzyjętyzwielkimihonorami79.BezwątpieniaFilipIIIuznałksięciaza
wygodnedlasiebienarzędzie,zapomocąktóregomógłsiaćzamętweFran-
cji.Późniejpostawiononawetpytanieoto,jakiudziałmielicidwaj–król
Hiszpaniiipierwszyksiążękrwifrancuskiej–wnagłejśmierciHenrykaIV80.
Wyjeżdżającbezzgodywładcy,Kondeuszpogwałciłzasadypodległo-
ściiciężkoobraziłmajestatkrólewski.Możnabyłopodejrzewać,żeHiszpa-
niabędzieszukałaznimzbliżeniaiwyciągnięciazzamieszaniakorzyści
bezwzględunato,czyupodstawtejsytuacjileżałanieopanowanazazdrość
księcia,czyteżsprawypolityczne,któretazazdrośćmiałaprzysłaniać.Wła-
dzęHenrykaIVnadFrancjąmożnabyłopróbowaćpodważyć,zarzucającmu
nieszczerąkonwersjęisympatiekalwińskie,którychswoistymdowodembył
edyktnantejski.NastępstwotronuLudwikaXIIImożnabyłozakwestiono-
waćnapodstawietychsamychargumentów,zaktórychpomocąpróbowała
76C.Bitsch:Vieetcarrièred!HenriIIBourbon…,s.27,35–59.
77B.Craveri:Kochankiikrólowe.Władzakobiet.Przekł.P.Salwa.Warszawa2008,s.94.
78P.DIEstailleur-Chanteraine:HenryIV…,s.263.
79P.HenrarD:HenriIVetlaprincessedeCondé…,s.294.
80C.Bitsch:Vieetcarrièred!HenriIIBourbon…,s.63–88.
