Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
zanonasześćlatodosobnieniawSaint-Jean-dIAngely.Pozwolonojejjed-
nakpozostaćpodnadzoremprotestantów,atakżewidywaćsyna.W1595
rokuksiężnawyszłanawolność,arokpóźniejzezwolonojejzamieszkać
wParyżu.
HenrykIVpoczątkowobyłprzeciwnyuznaniuchłopcazadzieckoKon-
deusza,aleostateczniezająłsięjegowychowaniem.Małegoksięciaumiesz-
czonowMazeray,przydzielonomuświetnychnauczycieli,kształconojak
przyszłegokróla.Natomiaststryjowiechłopca–Franciszek,książędeConti,
ikardynałKaroldeBourbon–niechcieliuznaćgozasynaswegobrata.
Byćmożenietylkopowątpiewaliwcnotębratowej,aleświadomibyli,iż
powyeliminowaniutegodzieckabędąokrokbliżejtronu,aprzedewszyst-
kimodziedzicządobranajstarszegobrata.Gdyokazałosię,żenieprzemogą
decyzjikróla,dawalisięKarolinieKatarzynieweznaki,zarzucającjej,że
manasynazływpływ.Mówiono,żenastawiagoprzeciwkoHenrykowiIV,
czegoświadectwemmiałbyćzły,gwałtownycharakterksięcia.Mimotych
trudnościKondeuszzostałprzedstawionywparlamencieparyskimiuznany
następcątronu57.
NatematśmierciHenrykadeCondékrążyłyteżinneopowieści.Jedna
znichprzypisywałajegootruciesamemuHenrykowideBourbon,którymiał
nielubićkuzyna58.Wskazywano,żeobajHenrykowierozstalisiępobitwie
podCoutrasskłóceni
59
.WedługnastępnejKondeuszzostałotrutyprzez
paziaromansującegozksiężną.Tęwersjępotwierdzałaucieczkaowego
młodzieńca,gdyksiążęzmarł60.Mówionojednak,żewinązaśmierćksięcia
należyobarczyćjegoprzeciwnikówpolitycznych,zaangażowanychwLidze
Katolickiej61.TaktwierdziłsamHenrykNawarski62.W1589rokuzamordo-
wanyzostałHenrykIII,aleniezakończyłotowojny.Wartopodkreślić,żepo
śmierciKondeuszajegomłodsibraciapozostaliprzyHenryku,wspierając
jegostaraniaoprzejeciewładzy,mimożejednocześnietrwaliprzykatolicy-
zmie.Byćmożepewnymzabiegiemwceluutrzymaniaichwiernościbyły
zamysływydaniamłodszejsiostrykrólaNawarry,Katarzyny,zaKarola,
hrabiegodeSoissons.Jednaktenplandośćszybkozarzucono,choćksięż-
niczka,podobniejakjejmatkagorliwaprotestantka,zakochałasięwkato-
lickimkuzynie
63
.Książęodwzajemniłuczucieibyłzdecydowanypoślubić
57
C.Bitsch:Vieetcarrièred!HenriIIBourbon,princedeCondé(1588-1646).Exemple
decomportementetd!idéespolitiquesaudébutduXVIIesiècle.Paris2008,s.15–23.
58J.Baszkiewicz:HenrykIV…,s.57.
59Y.Cazaux:HenriIVoulagrandevictoir.Paris1977,s.142.
60P.HenrarD:HenriIVetlaprincessedeCondé…,s.27.
61M.leDucDIAumale:HistoiredesprincesdeCondépendantlesXVIeetXVIIesiècles.
T.2.Paris1889,s.185.
62J.Desormeaux:HistoiredelamaisondeBourbon.T.5…,s.500.
63J.Baszkiewicz:HenrykIV…,s.163,174,185.
