Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
35
Sytuacjabyłaotyleskomplikowana,żezroszczeniamidotronuwystą-
piliwówczasGwizjusze,którzynaużytekpropagandywiedliswójródod
samegoKarolaWielkiego;bylibyzatemrodemstarszymodKapetyngów,
oWalezjuszachczyBourbonachniewspominając.Ciostatniwywodzilisię
bowiemodnajmłodszegobrataLudwikaIXŚwiętegoRobertadeClermont.
TamtegorokuwojnatrwałaiwpaździernikuHenrykdeBourbonpoko-
nałinnegoulubieńcaHenrykaIII,AnnedeJoyeuse,wbitwiepodCoutras.
WtrakciebitwyKondeuszodniósłranęwbrzuch,którajednakzagoiłasię
dośćszybko.Wwalkachprowadzonychwtymczasiepostroniekuzynasta-
nęlirównieżpozostalibraciaKondeusza:Karol,hrabiadeSoissons,iFranci-
szek,książędeConti,mimoiżbylikatolikami53.
W1586rokuHenrykdeCondé,podługimwdowieństwie,poślubił
osiemnastoletniąKarolinęKatarzynęTrémoïlle,najmłodszącórkęKarolaIII
delaTrémoïlle,diukadeThouars,księciadeTalmond.Jejmatkawywodziła
sięzroduMontmorency.Rodzinapannyzdecydowanieopowiadałasięza
domemkrólewskimiwspierałaWalezjuszów,apotemBourbonów.Karolina
Katarzynawbrewwoliswejmatki,tużprzedślubemzKondeuszem,prze-
szłanaprotestantyzm.Wniosłamężowiogromnyposag.Wiosną1587roku
urodziłamucórkęEleonorę54.
DobitwypodCoutrasdoszło20września1587roku.Rannyksiążęde
Condékurowałsięjakiśczas,apotem,jaksięwydawało–zdrowy,pospie-
szyłnaspotkaniezmałżonką.Właśniewtedyranaznowuzaczęłakrwawić.
Książęzacząłskarżyćsięnabólebrzuchai5marca1588rokuzmarł.Jak
zwyklewtakichwypadkachrozeszłysięplotkiootruciu.Wkrótceznale-
zionowytłumaczenietego,cosięwydarzyło.Księżnaspodziewałasiękolej-
negodziecka,zaczętowięcmówić,żeromansowałazpaziemiwobawie,
żewszystkosięwyda,zgładziłamałżonka.Niebaczącnajejwielkiżalpo
śmierciksięcia,oskarżeniapotraktowanotakpoważnie,żeKarolinęKata-
rzynęuwięzionowSaint-Jean-dIAngely,gdzie1wrześniaurodziłasyna–
Henryka
55
.PonieważpośmierciKondeuszazdworujegomałżonkipota-
jemnieuciekłodwóchpaziów,awłaśniejednegoznichpodejrzewano
ozwiązekzksiężnąiustalono,żemłodzieńcymielispecjalnieprzygotowane
konie,zatemjużpopołoguKarolinęKatarzynęoskarżonoomordiposta-
wionoprzedparlamentemparyskim.Zrodziłysięteżwątpliwościdotyczące
legalnegopochodzeniaurodzonegoprzezniąchłopca56.Opinienatematjej
winybyłypodzielone,adowodówprzestępstwabrakło,aleksiężnęska-
53Ibidem,s.134,136.
54A.DeLévisMirepoix:FrançoisIer…,s.325.
55J.Desormeaux:HistoiredelamaisondeBourbon.T.5.Paris1788,s.499.
56
P.HenrarD:HenriIVetlaprincessedeCondé1609-1610,d!aprèsdocumentsinédit.
Bruxelles–Paris1855,s.27.
