Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
Przekłady
projektfilozofiijakodziełażywychludzi,żywychmyśli,niezostanie
ostateczniezrealizowany,jeżeliujegopodstawnieznajdziesiętaka
filozoficznaosobowość.ZtegootopowodurecepcjaSokratesa(Grek
jakożywesumienieswegookresu)jestnietylkozewnętrznymhisto-
rycznofilozoficznymproblemem,lecztakżetym,conajważniejsze,bez
czegoniemoglibyśmyzidentyfikowaćistotnegoduchafilozofowania
Patočki—walkioczłowieka,ojegożycieisensludzkiegoruchu
whistoryczno-indywidualnymwymiarze—ludzkiejdziejowości.Ito
wyraźniewyróżniaPatočkęnatleHegla,HusserlaiHeideggera;
zresztąodnosisiętonietylkodojegowczesnegookresu,leczmanife-
stujesiętakżenapóźniejszychetapachjegofilozofii.WpracyEseje
heretyckiezfilozofiidziejówjesttojeszczeniecoprzytłumione,alejuż
tamwyraźniezarysowujesiępogląd,żeflSokratesjestfilozofemjeśli
nienajwiększym,tonajprawdziwszym”56.
MimożepodczascałejswejfilozoficznejdziałalnościPatočkapo-
szukiwałróżnicmiędzyfilozofiąHusserlaafilozofiąHeideggera,to
jednakzezrozumiałychpowodównabrałyonewiększegoznaczenia
(jasności)dopierowpóźnymokresie.FilozofiaHeideggeranieidenty-
fikujesięjużwcałościzfenomenologią:flFilozofiaHusserlapreden-
tujedotego,byuczynićzfenomenologiiphilosophiaprima,bywfe-
nomenologiiodnaleźćfundamentywszystkichnauk.UHeideggera
jestinaczej.Aleistniejeokreślonadyscyplina,którejniemożna,
wedługHeideggera,opracowaćinaczejniżfenomenologicznie,aktóra
jestpunktemwyjścianastępnychpytańfilozoficznych:jesttoontolo-
giafundamentalnaludzkiegoDaseinwświecie”57.Bezwątpienia,Pa-
točkapozostawałpodwpływemByciaiczasu.Właśniewtymskrywa
siętajemnicaautentycznejpozycjiPatočkifenomenologiiasubiektyw-
nej.NiekontynuujeonroszczeniaHusserladoabsolutnejfilozofii
transcendentalnejsubiektywności,leczzarazemkrytycznieodnosisię
dofilozofiiHeideggerapozwrocie.Wwieluistotnychmiejscach—jak
uważaPatočka—Heideggeroddaliłsięodswegopierwotnegostano-
wiskazawartegowdzieleBycieiczas.Patočkasłuszniepodkreśla,że
Heideggerowskisposóbtematyzowaniabyciabyłbliskisubiektywi-
zmowiHusserla,cowięcej,nawetpozwrociewidocznejestdążeniedo
uwolnieniasięodtegosubiektywizmu58.
Patočkazażadnącenęniechcewfilozofiidziejówstracićzoczu
konkretnegoczłowiekawsytuacjidziejowej.Dlategojegointerpreta-
56J.Patočka:Esejeheretyckiezfilozofiihistorii.Przeł.A.Czcibor-Pio-
trowskiiin.Warszawa1998,s.112.
57J.Patočka:Úvoddofenomenologickéfilosofie.Praha1993,s.63.
58Por.ibidem,s.304.
