Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ1.PRZEDMIOTNAUKIOFINANSACHPUBLICZNYCH
dobrapożądaneprzezspołeczeństwo,czylitakie,któreprzynosząkorzyścizarówno
społeczeństwu,jakijednostce.Sytuacjatakadotyczydóbr,zapomocąktórychza-
spokajanesąpodstawowepotrzebyludzkie,np.ochronazdrowia,edukacja.Dobra
społecznewytwarzasięwięcdziękiistnieniuurządzeń,któresąwłasnościąpubliczną
i/lubktórezostałysfinansowanezfunduszypublicznych.Takjestwprzypadkubu-
dynkówiurządzeńszkółpublicznych,obiektówszpitalnychiinnychobiektówsłużą-
cychochroniezdrowia,obiektówsportowychitd.Wytwarzaniedóbrpublicznych–
przeważnieusług–jestfinansowanezfunduszypublicznych,np.finansowanieusług
oświatowychiusługzdrowotnych.Niewykluczatooczywiścieczęściowejpartycypacji
osób(obywateli)wfinansowaniudóbrspołecznych.Wiążesiętozczęściowąodpłat-
nościąipokrywaniempewnychbieżącychkosztówwytwarzaniadanegodobra(usługi)
przezobywateli.Dobrotakiemacharaktermieszany,tzn.jestdobremspołeczno-pry-
watnym.Konkludując,możnastwierdzić,żedobrapublicznezawszesąfinansowane
zfunduszypublicznych.Możnanazwaćjeklasycznymidobramipublicznymi,dobrami
publicznymisensustricto,takżezewzględunaichnaturalnecechy.Dobraspołeczne
mogąbyćfinansowanewcałościlubwczęścizfunduszypublicznychiwówczasmożna
bymówićodobrachpublicznychsensulargo,obejmująceklasycznedobrapubliczne
orazdobrapubliczne,którezewzględunaspołeczneznaczenie(politykęspołeczną)
sąfinansowanezfunduszypublicznych.Dobraprywatnesąfinansowanewyłącznie
zfunduszyprywatnych.
Zpowyższegowynika,żezakresdóbrpublicznychsensulargoniejestwyraźnie
określony.Możeonzmieniaćsięwzależnościodtego,wjakisposóbbędąalokowane
dobra(usługi),które–zewzględówfizycznych–mogąbyćrozdzielanezapomocąme-
chanizmurynkowego,alezewzględówspołecznychsąrozdzielanezwyłączeniemtego
mechanizmu.Takilubinnyzakresdóbrspołecznychwpływabezpośrednionazakres
finansówpublicznych–zarównonarozmiaryniezbędnychfunduszypublicznych,jak
inaskalęorazstopieńskomplikowaniazjawiskiprocesówzwiązanychzfinansowa-
niemdóbrpublicznychispołecznych.
Zależnościmiędzyróżnymirodzajamidóbrafinansamipublicznymiprzedstawia
rysunek1.2.
Rozróżnieniemiędzydobrempublicznymadobremspołecznymjesttakżeistotne
zpunktuwidzeniakorzyści,którerealizująobywatele.Przesłankąochronytworzenia
dóbrpublicznychjestzarównoichistotneznaczeniedlaegzystencjispołeczeństwa,
jakicechyfizyczne.
Ztakichwłaśnieprzyczynochronaiwytwarzaniedóbrpublicznychmusiod-
bywaćsięzpublicznychźródełfinansowania.Dobrapublicznesensustrictomuszą
więcbyćchronioneitworzoneniezależnieodtego,czyobywatelechcąimogąpono-
sićciężaryfinansowenatencel.Dostępkażdegoobywateladodanegodobrapub-
licznegojestwięcnieograniczonywogólności,azewzględunaposiadanedochody
wszczególności.
40