Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskailuzjawobecskutecznościwalkizpraniempieniędzy
13
szarejstrefyfunkcjonującejnaDkrawędzi”prawa,zwłaszcza,żewpraktycejestono
Dtradycyjnie”omijaneiwiążesiętobezpośrednioznieprzestrzeganiemobowiązu-
jącychprzepisów,zwłaszczaocharakterzefiskalnym.Wartowtymmiejscuprzy-
toczyć,jakżenadalaktualnątypologięszarejstrefyzaproponowanąw1997r.przez
O.LipertaiM.Walkera(tabela1).
Tabela1.Typologiaszarejstrefy
Nielegalna
Legalna
Działalność
handeliprodukcjanarkotyków,prostytucja,
przemyt,hazard,defraudacjeiinne
zaleganiezpodatkami
niedeklarowaniedochodów
zsamozatrudnienia,wynagrodzeń,
płaciposiadanychaktywów
Transakcjefinansowe
zwolnienia
podatkowe
zniżki,zasiłki,
dodatki
pracownicze
handelwymienny:
narkotykami,
kradzionymi
dobramiiinne
zaleganie
zpodatkami
wymiana
legalnychdóbr
iusług
Transakcjeniefinansowe
produkcja
narkotykówna
własnyużytek
zwolnienia
podatkowe
wykonywanie
pracy
samodzielnie
Źródło:O.Lipert,M.Walker,TeUndergroundEconomy:GlobalEvidencesofitsSizeandImpact,Vancouver,Te
frazerInstitute,1997,s.5.
SłuszniezatemO.LipertiM.Walkerzauważają,żepraniepieniędzynależy
łączyćzarównoznielegalną,jakilegalnąsferągospodarki,gdzienadaldużąrolę
odgrywaszerokoujmowanaszarastrefa.
Historycznierzeczujmując,pojęcieDbrudnepieniądze”powstałoprawdopo-
dobniewlatach20.XXw.wStanachZjednoczonychwokresieprohibicji.Warto
wtymmiejscuwyróżnićdziałalnośćsłynnegogangsteraAl.Capone,któryczerpał
dużezyskiznielegalnejprodukcjiisprzedażyalkoholu,hazarduorazprostytucji.
Abytędziałalnośćukryćmafiachicagowskaprowadziłaoficjalniedziałalnośćhan
-
dlowo-usługową,polegającąnaotwieraniumyjni,pralniodzieżyorazsklepówspo-
żywczych.Tamwłaśniełączonodochodypochodzącezdziałalnościlegalnejztymi,
któreuzyskiwanozprzestępstw,nietylkoocharakterzealkoholowym.Podobnie
funkcjonowałyinnegrupyprzestępcze,wśródktórychnauwagęzasługujedziałalność
MeyeraLansky’ego,któryjakopierwszydoceniłznaczenielegalnegofunkcjonowa-
niaudokumentowanegomajątkuDprzykrywającego”przestępstwa.Wykorzystywał
onpolityczniestabilneiniezależnepaństwa–rajepodatkowe(krajeoffshore)oraz
anonimowośćkontbankowychwinnychpaństwach,np.wSzwajcarii
2.
Wspomniane,historycznieprzykładysąoczywiściejedyniewierzchołkiemgóry
lodowej,mająonejednakfundamentalnywręczcharakterwrozwojuDpralni”.Wiele
2
J.Grzywacz,Pranie…,op.cit.,s.14.
