Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZiAŁ11POJęCiEiFUNKCJEFiNANSÓW
jednostek.Jednakżewpraktycestwierdzono,żeinwestorzyniemaksymalizująswojej
użytecznościtak,abyzawszeosiągaćwięcejniżmniej.Niekonsekwentni,aczęsto
podejmowanedecyzjezależąodprzypadku.Obserwacjetebyłypowodemdopodjęcia
badańdotychczasowychdecyzjijednostekwwarunkachniepewności.Stosownebadania
przeprowadziliwspomnianijużD.KahnemaniA.Tverskynapróbiestudentów,tworząc
podstawyteoriiperspektywy27.Zgodniezzałożeniamiteoriiperspektywywystępuje
subiektywnaużytecznośćbogactwaczydochoduijestonauwarunkowananieabsolut-
nymichpoziomem,leczzachodzącymizmianami.Twórcyteoriiperspektywytwierdzą,
żepostrzeganiezjawiskjestuzależnioneodpunktuodniesienia.Tensampoziomnowego
bogactwawzależnościodjegodotychczasowegostanumożedlajednychoznaczaćfor-
tunę,adlainnychskrajneubóstwo28.Wracającdoistotyteoriiperspektywy,wspomniani
naukowcyanalizowaliistniejąceodchylenialudzkichzachowańinwestycyjnychwsto-
sunkudoracjonalnegoideału.Jednakpoczątkówteoriiperspektywynależyupatrywać
wewcześniejszymodkryciuprzezwspomnianychD.KahnemanaiA.Tversky’egoteorii
efektuodwróceniaipewności.Uczenicizauważyli,żeinwestorzyróżniepostrzegają
ireagująnaprzeciwstawnezjawiska,amianowicienazysklubstratę.Wcześniejjednak
zauważonodośćważnąprawidłowośćpolegającąnatym,żewśródinwestorówwystępuje
malejącawrażliwośćnadodatkowezyskilubstraty.Możnabywskazać,żemamytudo
czynieniazprogresywnymmodelemtychreakcji.Innymisłowy,końcowasubiektywna
wartośćzyskówlubstratmalejewrazzewzrostemichpoziomu.Wwynikuczegomale-
jącawrażliwośćwodniesieniudozyskuwywołujeostrożnośćinwestycyjnąorazmalejąca
wrażliwośćwodniesieniudostratprowadzidoryzykownychzachowań29.Efektodwrócenia
zostałprzedstawionywtabeli1.2.Polewejstronietabelizapisanoczteryróżnegorodzaju
loterie,gdziezróżnymprawdopodobieństwemmożnabyłoosiągnąćzysk.Natomiastprawa
stronatejtabeliprzedstawialustrzaneodbicie(reflectioneffect)loteriinastawionychna
stratę,gdziedokładnieztakimsamymprawdopodobieństwemmożnabyłouzyskaćstratę.
Zgodniezinformacjamizawartymiwtabeli1.2rozpatrzmyzachowaniesięrespon-
dentówwprzypadkuloteriiA.Jestonaloteriązdefiniowanąnaosiągnięciezysków.
Sumę4000możnawygraćzprawdopodobieństwem0,80,awygranie3000jestpewne.
Zdecydowanawiększośćrespondentów(80%)wybierawariantpewnejwygranejwyno-
szącej3000,czyliniższejniżmożliwośćwygrania4000,chociażzmniejsząpewnością
(0,20).Czylitakjakwskazanowcześniej,respondencizachowująostrożnośćinwesty-
cyjnąwprzypadkuosiągnięciazysku.NatomiastloteriaA′,jakoreflectioneffect,jest
zdefiniowananaponoszeniestrat.Przyczym4000stratymożnaosiągnąćzprawdo-
podobieństwem0,80orazmniejsząstratąwynoszącą3000możnauzyskaćwwarunkach
27Ibidem,s.41.
28Ibidem,s.41.
29Ibidem,s.41.
42