Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.2.
PODSTAWYINTERWENCJONIZMUROLNEGO
wXIXw.,kiedychodziłogłównieowłączeniewarstwychłopskiejwstrukturyówczesnych
społeczeństw,jestjednaknadal,chociażwodmiennejformie,aktualnadodzisiaj.Istnienie
tejkwestiitoogólneuzasadnieniedlafunkcjonującychsystemówpolitykirolnej.
Mimopostęputechnicznegoibiologicznegowrolnictwieupodstawwspółczes-
nejkwestiirolnejmożnawymienić:niższąniżwcałejgospodarcewydajnośćpracy
wrolnictwieiproduktywnośćpozostałychczynnikówprodukcji,niedostatecznąela-
stycznośćrolnictwawynikającąnietylkozniemobilnościziemi,lecztakżesztywności
strukturyprodukcjiisposobówwytwarzania,utrzymującysiędysparytetdochodów
rolniczych.Słabszydostępludnościrolniczejdousługsocjalnych,dużezróżnicowa-
niestrukturrolnychitp.Najejwystępowaniewpływatakżeniskamobilnośćkapitału
zaangażowanegowprodukcjirolniczej,brakkrótkookresowejcenowejelastyczności
produkcjirolnej,malejącywzrostpopytunaproduktyrolne,uzależnieniecenproduk-
tówrolnychodlepiejzorganizowanejstronynabywcówproduktównarynkurolnym.
Producencirolninarynkuwystępująnaogółjakorozproszoneisłabepodmioty,któ-
reniesąwstaniesprostaćkonkurencjibardziejskoncentrowanymsilnympodmiotom
agrobiznesu.
WypracowanewXXw.zasadyiformyinterwencjonizmurolnegoznalazłyprak-
tycznezastosowaniewrządowychprogramachpolitykigospodarczejwobecwsiirolni-
ctwarealizowanychzarównowskalikrajowej,jakiwponadnarodowychkoncepcjach
politykirolnej.Najbardziejrozwiniętymmodelempolitykirolnejobejmującejdużą
grupękrajówjestwspólnapolitykarolnastworzonaodpoczątkulat60.XXw.wkra-
jachUniiEuropejskiej.Każdysystemkrajowejczyponadnarodowejpolitykijestdo-
stosowywanydozmieniającegosięrolnictwa,jegoroliwgospodarce,uwarunkowań
zewnętrznychorazwymagańkonsumentów.Mimodużegozróżnicowaniaodnoszą-
cegosiędopoziomurozwojurolnictwaorazjegoroliwgospodarceispołeczeństwie
możnawyróżnićzmianyitrendyrozwojowe,którezachodząwwielukrajach.Można
donichzaliczyć3:
kurczeniesięgospodarczejrolirolnictwawgospodarcenarodowej,gospodarce
lokalnejiwstrukturzeagrobiznesu;
wzrostprodukcyjnościwrolnictwieipodnoszenieefektywnościwykorzystania
zasobówinakładów;
zacieśnianiewięzimiędzydziałalnościąprodukcyjnąaochronąśrodowiskaprzy-
rodniczegoiochronąklimatu;
nasileniekonkurencyjnościmiędzynarodowejimiędzysektorowej;
narastaniewrażliwościkonsumentówwsferzejakościibezpieczeństważywności
przyzwiększaniusiłyrynkowejwielkichsiecidetalicznychhandlużywnością
iinnychkluczowychogniwwłańcuchudostaw;
wzrostznaczenianowychformpostępu,wiedzyiniematerialnychformkapitału
wprocesachprodukcyjnychifunkcjonowaniurolnictwa;
3M.Adamowicz,2009,Współczesnarolarolnictwaamodeleinterwencjonizmurolnego,HWieśiRolnictwo”,
nr3,s.14.
41