Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
GrażynaAncyparowicz
wiinierzetelnościpracownikówbanków.Pojawiłysięwzwiązkuztyminicjatywy
ustawodawczezmierzającedounieważnieniazawartychkontraktównainstrumenty
pochodne.WceluustaleniastanufaktycznegowGłównymUrzędzieStatystycznym
zostałoprzeprowadzonebadanie,któremiałozweryfikowaćobiegoweopinie.Wni-
niejszymartykuleprezentujęnajważniejszeustaleniaztegobadania2.
2.Synergiakryzysufinansowegoikryzysuwsferzerealnej
Ustanowionyw1944r.wBrettonWoodsładmonetarnyzałamałsięostatecznie
15sierpnia1971r.Zwagitegowydarzenianiewpełnizdawanosobiewówczas
sprawę,traktujączawieszeniezłotegoparytetuUSDjakoprzejściowezaburzenie
globalnegorynkufinansowego[Kucharskiiin.1973,s.195-257;Morawski2008,
s.71-80].Wrzeczywistościzarównowalutynarodowepełniącerolęświatowego
pieniądzarezerwowego,jakipozostałewalutyzostałytrwaleoderwaneodjakiej-
kolwiekmaterialnejpodstawy.Próbykontrolowaniarelacjiwymiennychwalutświa-
towychnieprzyniosłysukcesu,wobiegubyłocorazwięcejpieniądzawirtualnego,
rosłanadpłynnośćglobalnegosystemufinansowego,zwiększałosięryzykowaluto-
we.Brakjednolitych,uniwersalnychstandardównadzorunadglobalnymrynkiem
finansowymułatwiałrozprzestrzenianiesiękreatywnejrachunkowości,skutkiem
czegosystemsprawozdawczościfinansowejtraciłprzejrzystość[Szambelańczyk
2009].Czynnikitewywoływałypowtarzającesięcopewienczaszaburzeniafunk-
cjonowaniarynkówfinansowych,wtymtakżeostatniglobalnykryzys,któremupo-
czątekdałyamerykańskiekredytysubprime.
Zanalizprzebiegucyklukoniunkturalnegopodrugiejwojnieświatowejwynika,
żerecesjawgospodarcetrwałaprzeciętnieokołodwóchlatiprowadziładospad-
kuPKBook.2%.Zawirowanianarynkachfinansowychprzedłużałytenokresdo
2,5roku,przyspadkuPKBo3%.Gdynatezjawiskanałożyłsięwpływschyłkowej
fazycyklubudowlanego(bądźzałamanierynkunieruchomości),dekoniunkturawy-
dłużałasiędo4,5-6latprzyspadkuprodukcjiprzemysłowejirealnegoPKBdo9%.
Inwestycjepodjętewfazieożywieniabyłyprzezjakiśczaskontynuowane,częścio-
woneutralizującskutkizałamaniaprodukcji,toteżregrespoprzedzałospowolnienie
gospodarcze.Zpewnymopóźnieniemreagowałtakżehandelzagraniczny;spadek
importubyłzregułysilniejszyodspadkueksportu,przyspadkuobrotówook.7%
wpierwszymrokurecesji.Spadekefektywnegopopytupowodujelikwidacjęmiejsc
pracy.Wpierwszymrokukryzysunierośniezbytgwałtownie,lecz(wstosunkudo
fazyrozkwitu)wdolnympunkciecyklukoniunkturalnegomożezwiększyćsiędo
zaciągniętozobowiązanie[Misztal2004,s.35];c)możliwośćponiesieniastratyztytułuposiadania
przezbanklubspółkęotwartejiniezabezpieczonejpozycjiwalutowejnaskutekniekorzystnegoruchu
kursówwalutowych;jesttoryzykozmianyprzeliczonejnawalutękrajowąkwotynależnościlubzo-
bowiązań,którabyłaustalonawwalucieobcej,wwynikuzmianykursuwalutyobcejwstosunkudo
walutykrajowej[Bodie,Merton2003,s.364;Kaczmarek2001,s.56].
2PełnąinformacjęzawierapublikacjaGUS[Instrumentypochodne…2010].
