Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4
GrzegorzL.Jura–FilozofiazamachustanuwXXIwieku
nieutrwalonądemokracją,aleteżpaństwbędącychniemalwzoremsyste-
mudemokratycznego.Głównymcelemtejpracyjestwskazanieiopisanie
ideologiisprzyjającychprzewrotompolitycznymiuzasadniającychtakie
przedsięwzięcia.Spisekpałacowy,lecoupd’étattozdarzenia,jakkolwiek
surowokarane,toniemalzwyczajnedlawielupaństwwróżnychepokach.
Spośród46cesarzyrzymskich33obalonogwałtem;historiaBizancjumto
jednopasmospiskówizdrad;historiaAmerykiŁacińskiejjestklasycznym
przykłademciągłychzamachówstanuażdonaszychczasów.Genealogia
przewrotówpolitycznychsięgadopoczątkówcywilizacji,kiedyichuza-
sadnieniewyrażonowmitachiwreligii.Filozofiaprzewrotupolitycznego
jestczęściąfilozofiipolitycznej,choćtenpoglądmożeniebyćakceptowany.
Celemfilozofiipolitycznejsąrozważaniadotyczącestabilnegoisprawied-
liwegopaństwa,wspólnegodobraspołeczeństwaiocenyetycznejpolityki
jakopraktycznegodziałania.Alerozważaniafilozofiipolitycznejmusządo-
tyczyćkwestiityranii,rządówniesprawiedliwychidespotycznych.Każdy
wykonawcazamachustanuodwołujesiędojakiejśideologii,dookreślo-
nychfaktówpowodującychjegowystąpienia.Odrębnąkwestiąjestto,czy
przyczynyprzewrotusąrealne,czyteżsątylkopretekstem,awistocie
chodzijedynieozdobyciewładzypolitycznej,bezwzględunaobiektyw-
nąsytuację.
Dlawiększościhistorykówprzewrotypolitycznetoszczegóły,nado-
datektrudnedoopisaniazewzględunatajnośćtakichprzedsięwzięć,ja-
kiezaistniały,musiałybowiemzaistnieć,biorącpoduwagęokoliczności
społeczne,ekonomiczneipolityczne.Skorodoszłodorewolucji,toponiej
musinastąpićdyktatura.Szczegółemjestwięcokoliczność,wjakisposób
dyktatordoszedłdowładzy,czywdrodzeparlamentarnychwyborów,czy
teżzapomocązamachustanu.
AlewXXIwiekuhistoriasięnieskończyła,takjaktoobwieściłowie-
luproroków,historiabowiemzaczynasięponownie.Istniejepokusapo-
konaniademokratycznychmechanizmówiichobejściadrogąszybkich
manewrówstosującychprzemocwnieprzewidywalnejformie.Wmo-
rzuglobalizacjipływająorganizacjefinansowe,przemysłoweipolitycz-
neocharakterzemiędzynarodowym,którychgenealogieikoligacjestają
sięnieuchwytne.Zaczynapanowaćkosmopolityzmnaniespotykanąskalę,
opisywanydotądwpowieściachsciencefiction,anawetjąprzekraczający,
jaknaprzykładwcykluFundacjaIsaacaAsimova1.
1AsimovI.,Fundacja,cyklpowieści,tłum.różni,Warszawa2000itd.
