Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
FilozofiaKanta
12
nościinterpretacyjne.Pierwsząznichmożnabyująćwnastępującympy-
taniu:
1.Kantjest,czyteżniejestidealistąniemieckim?
Odpowiedźnapostawionepytaniebędzieuwarunkowanasposobem
postrzeganiajegofilozofii.Dośćpowiedzieć,żeHerbertSchnädelbachpo-
strzegawyraźnieodmiennośćfilozofiiKantaodfilozofiiidealistówimówi
okoniecznościodzyskaniahistorycznegoKanta,doktóregopotemna-
wiązywalineokantyści3.GerhardLehmann(190011987)równieżpodkre-
ślazasadnicząodmiennośćprezentowanychstanowiskipisze:„Formuła
»odKantadoHegla«1którapowinnaoznaczać,żejakbywjednym
ciągumyślowymzidealizmukrytycznegoKantamożesięrozwinąć
idealizmsubiektywny(Fichte),idealizmobiektywny(Schelling)iidealizm
absolutny(Hegel)1jestkonstruktywistycznaineoheglowska”4.Pozostaje
towścisłymzwiązkuzprzekonaniemFichtego,żewłaśnieonkontynuuje
filozofięKanta.WPierwszymwprowadzeniudoTeoriiWiedzypiszetak:
„Mówiłemzawszeipowtarzamturazjeszcze,żesystemmójniejestni-
czyminnymjaktylkosystememKanta;aznaczyto,żejesttotensam
poglądnasprawę,aleprocedurajestzupełnieodwykładuKantanieza-
leżna.Stwierdzamtoniepoto,abyzasłonićsięwielkimautorytetemlub
szukaćoparciadlamejnaukipozaniąsamą,leczgwoliprawdyisprawie-
dliwości”5.
Możnajednakzaakcentowaćjeszczeinnątrudnośćinterpretacyjną,
zawierającąsięwpytaniu:
2.CzyfilozofiaFichtegowyrastabezpośredniozsystemufilozofiiKanta,
czyteżnie?
RomanKozłowski1autorksiążkipoświęconej„polskiemu”filozofowi
tamtychczasów,achodzioSalomonaMaimona(175311800)1zasztan-
darowyuznajepodziałna„antykantystów”i„kantystów”6.Wśródtych
pierwszychwymieniatakichmyślicieli,jakJohannGeorgHamann
(173011788),JohannGottfriedHerder(174411803)orazFriedrichHein-
richJacobi(174311819).Dokantystównatomiastnależą,zdaniemKo-
3Zob.H.Schnädelbach:Nasznowyneokantyzm.Tłum.A.J.Noras.
W:„FoliaPhilosophica”.T.24.Red.P.Łaciak.Katowice2006,s.18.Por.:H.Schnä-
delbach:Hegel.Wprowadzenie.Tłum.A.J.Noras.Warszawa2006,s.68;A.J.No-
ras:KantiHegelwsporachfilozoficznychosiemnastegoidziewiętnastegowieku.Katowice
2007,s.41142.
4G.Lehmann:GeschichtederPhilosophie.Bd.8:DiePhilosophiedesneunzehn-
tenJahrhundertsI.Berlin1953,s.19.
5J.G.Fichte:PierwszewprowadzeniedoTeoriiWiedzy.Tłum.J.Garewicz.
W:J.G.Fichte:TeoriaWiedzy.Wybórpism.T.1.Tłum.M.J.Siemek.Warszawa
1996,s.469.
6Zob.R.Kozłowski:SalomonMaimonjakokrytykikontynuatorfilozofiiKan-
ta.Poznań1969,s.49165.