Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Filozofiajestciekawa...
3.Teoriawartości(innanazwatoaksjologia,zgr.aksios—cenny,logos—nauka).
Obejmujedwagłównedziały.Sąto:
•
etyka:naukaomoralności,dobrumoralnym,owartościachinormachmo-
ralnych.
Głównepojęciato:dobro,zło,powinność,norma,moralność,sumienie,wol-
ność,odpowiedzialność,miłość;
•
estetyka:zajmujesięanaliząwartościestetycznych.
Głównepojęciategodziałutopiękno,wzniosłość,tragiczność,sztuka,forma,
twórczość,ekspresja.
Wogólnejteoriiwartości(aksjologii)orazetyceiestetyceczęstopojawiają
sięrozważanianadpochodzeniemistatusem(pozycjąontologiczną,sposobem
istnienia,charakterem)normiwartości.Filozofowiezajmującysięaksjologiąpytają
zwłaszczaoto,czynormyiwartościmającharakterwzględny(zależnyodczegoś),
relatywny,czyprzynajmniejniektóreznichobowiązująbezwzględnie,absolutnie.
Zabezwzględneuchodząnajczęściejtakiewartości,jak:prawda,piękno,
sprawiedliwość,miłość,mądrość,szczęście,człowiek,Bóg
14
—niesąoneśrod-
kamidocelówpozasobą,alesamesącelamiludzkichdążeń.Wetycezanormy
bezwzględnieobowiązująceuchodząte,któreniedopuszczająwyjątków.Zatakie
normyuważasięnp.:nczłowiekniepowinienbyćtraktowanyjakrzecz”,nnależy
dotrzymywaćumówizobowiązań”,nsędziapowiniensądzićsprawiedliwie”.
Dozagadnieńwzględnościibezwzględnościbędziemyjeszczewracaćwielokrotnie
wniniejszymopracowaniu.
Inneważnezagadnienie,którepróbująrozstrzygnąćfilozofowiezajmującysię
problematykąaksjologiczną,streszczasięwpytaniu,wjakisposóbistniejąwar-
tości:czywsposóbobiektywny(niezależnyodpoznającegojepodmiotu—czło-
wieka),czysubiektywny(zależnyodpoznającegojepodmiotu—człowieka)?
4.Antropologiafilozoficzna—filozoficznanaukaoczłowiekui
Głównepojęciato:człowiek,sensżycia,egzystencja,miłość,wolność,szczęście.
5.Logika—naukaopoprawnymmyśleniu,ściślej:oformachpoprawnegomyślenia
(rozumowania,uzasadniania).
Wybranepodstawowepojęcia:prawda,prawdziwość,sąd(wsensielogicz-
nym),zdanie(wsensielogicznym),wynikanielogiczne,prawalogiczne,rozumo-
14
Choćiitakwestia,jakprawiewszystkowfilozofii,bywaczasemprzedmiotemsporów.
26
