Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.Filozofiasięprzedstawia
•
Dlaczegojest(pytanieoprzyczynę)?
•
Pocojest(pytanieocelistnienia)?
•
Zczegocośjestutworzone(pytanieotworzywo:materialnelubniematerial-
ne)?
•
Jakistnieje(pytanieosposóbistnienia,np.idealny,realny)?
Poznaniemetafizycznemazacelpoznanieizrozumienierzeczywistości
waspekcieostatecznychzasadiprzyczyn.Metafizyka(filozofiametafi-
zyczna)szukatego,coostateczneinieuwarunkowane.
Głównepojęciateoriibytu(metafizyki,ontologii)to:byt,istnienie,istota,
natura,substancja;arché(gr.termin),któryznaczy:zasada,początek,przyczyna,
racjaistnienia.
Innepojęciategodziałuto:zmiana/niezmienność,czas/wieczność,przestrzeń,
cel(celowość),materia,duch,dusza,przypadek,konieczność,determinizm,inde-
terminizm,autodeterminizm,skończoność,nieskończoność,Bóg,Absolut
13
.
2.Teoriapoznania(innenazwy:epistemologia,zgr.episteme—poznanie,wiedza,
logos—nauka;gnozeologia,zgr.gnozis—znaczeniepodobne:wiedza,poznanie)
—działfilozofii,któryzajmujesiękrytycznąrefleksjąnadpodstawamipoznania.
Epistemologiadocieka:
•
czymjestprawda,
•
copoznajemy(pytanieoprzedmiotpoznania),
•
jakpoznajemy(pytanieometodępoznania).
Wszczególnościpytaoto,jakiepoznaniejestwiarygodne,wartościowe,pra-
womocne.Jakimwładzompoznawczymmożemyzaufać?Jakpowinniśmypostę-
pować,byosiągnąćpoznanieprawdziwe,adekwatnedorzeczywistości(dotego,
coistnieje)?Jakodkrywaćipokonywaćbłędyizłudzeniapoznawcze?
Epistemologiaszukateżodpowiedzinapytania:Czyistniejewiedzawrodzona
czyteżkażdawiedzajestnabyta(pytanieogenetyczneźródłapoznania)?Jakie
poznaniejestracjonalne,naukowe?
Głównepojęciategodziałuto:prawda,rozum(gr.logos—pojęcieznaczące
też:nauka,sens).
Inneważnepojęciategodziałuto:zmysły,racjonalizm,empiryzm,irracjonalizm,
intuicja,spostrzeżenie,doświadczenie,sąd,wiedza,przekonanie,uzasadnianie.
13
Absolut—bytkonieczny,nieuwarunkowany,samoistny(istniejącysamzsiebie,mocąswejwłasnej
istoty,natury,awięcbezprzyczynyzewnętrznej),doskonały.Absoluttofilozoficznyodpowiednik
Bogawreligii.
25
