Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
MagdalenaKempna-Pieniążek
powszechnieprzyjętejwizji,zgodniezktórąAmerykasprzedprzybycia
Kolumbatondwadzikiekontynentyzamieszkaneprzezrozproszone
grupkiludzi,którychsposóbżycianiewielesięzmieniłodepokilodow-
cowej”
,zawyjątkiemmożeterenówdzisiejszegonPeruiMeksyku,gdzie
MajowieiprzodkowieInkówzwolnawspinalisięnapierwszeszcze-
blecywilizacji”34.OglądanyzlotuptakakrajobrazNowegoŚwiata
zok.1000rokuujawniazdumiewającąróżnorodność:napotykamy
wnimrówninypociętekanałamiigroblami,zabudowaniadwóchrywa-
lizującychzesobągórskichpaństwwAndach,potężnebudowleojczyzny
MajównapółwyspieJukatan,skłóconemiasta-państwaMisteków,sie-
dzibęimperiumTolteków,ogromnyziemnynasyp,naktórymzbudo-
wanoCahokię,zwieńczonąświątyniąkrólów-bogówiotoczonąpolami
kukurydzy,wreszcieperyferyjneterenymyśliwychizbieraczy,którzy
pozostawiliposobiekamiennekręgipodobnedotychzeStonehenge35.
Jesttopejzażnietylkopoprzecinanyhandlowymiszlakami(jakprzy-
pominaCharlesC.Mann,nmacicęperłowąznadZatokiMeksykańskiej
znajdujemywkanadyjskiejManitobie,amiedźznadJezioraGórnego
wLuizjanie”36),lecztakżewświadomysposóbzagospodarowywany:
ZaczasówKolumbacałazachodniapółkulanosiławyraźnenznaki
firmowe”człowieka.AżdwietrzeciedzisiejszegoterytoriumStanów
Zjednoczonychtobyłyterenyrolnicze,adużepołaciePołudniowego
Zachodupokrywałynawadnianetarasy.Wśródłanówkukurydzyna
ŚrodkowymZachodzieiPołudniowymWschodzietkwiłytysiącein-
diańskichkopców.LasyWschodniegoWybrzeżabyłyodsunięteodoce-
anu,aichmiejscazajęłypolauprawne.Siecinałososieprzegradzały
niemalkażdyuchodzącydoPacyfikustrumieńnaPółnocnymZacho-
dzie.Jesienią,gdzieniespojrzeć,płonęłytrawyileśneposzycie
37.
Mimotejróżnorodności,wliteraturze,apóźniejwmediachzadomo-
wiłosięprzekonanie,żeamerykańskipejzażsprzedprzybyciaKolumba
składałsięgłówniezdrzew,wody,egzotycznegoptactwairozpostartego
nadtymwszystkimbłękitnegonieba.Mitdziewiczejziemipociągaza
sobąstereotypIndianjakoludużyjącegozawszewzgodzieznaturą.
JakdowodziMann,przekonanie,żerdzennyAmerykanintowzórdo
naśladowaniadlawspółczesnychekologów,stanowiwynikbłędnego
założenia,żenIndianieżylizawieszeniwczasie,niczegonienaruszając
34C.C.Mann:1491…,s.37.
35Zob.tamże,s.37-44.
36Tamże,s.44.
37Tamże,s.415.
